Türkiye vergi sisteminde uzun yıllardır küçük esnaf ve sanatkârlara kolaylık sağlayan basit usulde vergilendirme, yeni düzenlemelerle birlikte büyükşehirlerde sona eriyor.
Yapılan değişiklikle, 30 binin üzerinde nüfusa sahip ilçelerde faaliyet gösteren mükellefler artık gerçek usulde vergilendirilecek.
Bu karar, otel ve lokanta işletmecilerinden şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlara, motorlu taşıt bakım onarım hizmetlerinden eğlence işletmelerine kadar pek çok meslek grubunu doğrudan etkileyecek.
Basit usulden gerçek usule geçiş ile birlikte, esnaf ve işletmelere; beyanname verme, belge düzeni, mali müşavir desteği ve defter tutma zorunluluğu gelecek.
Yeni sistem esnafın iş yükünü arttıracak
1 Ocak 2026 tarihinde uygulamaya başlanacak olan yeni vergilendirme sistemi ile ilgili İLKHA muhabirine yazılı açıklama yapan İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Mesut Şengün, "Basit usulde yıllardır uygulanan sistem, küçük esnaf için önemli bir kolaylıktı. Yeni kararlarla birlikte bazı esnafların gerçek usule geçmesi gündeme geliyor. Bu, doğal olarak daha fazla evrak takibi ve muhasebe yükü anlamına geliyor. Burada beklentimiz; geçişin kademeli, destekli ve esnafın gücüne uygun şekilde yapılmasıdır. Devletimiz esnafın yükünü artırmak istemez, biz de bu sürecin daha sağlıklı ilerlemesi için önerilerimizi iletiyoruz." dedi.
Yeni siteme geçişte esnafa destek ve maliyet azaltıcı düzenleme yapılması talebi
Gerçek usule geçişle birlikte esnafa bazı yeni sorumluluklar yüklendiğini belirten Şengün, "Elektronik belgeler, aylık beyanlar gibi işlemler biraz daha düzenli takip gerektiriyor. Büyük işletmeler için kolay olan süreçler küçük esnaf için maliyet oluşturabiliyor. Bizim yaklaşımımız, esnaf bu yükümlülükleri yerine getirsin ama bunu yaparken yalnız kalmasın. Destekleyici adımlar, geçiş dönemi kolaylıkları ve maliyet azaltıcı düzenlemeler olursa esnaf hem kurallara uyabilir hem de işini kaybetmeden yoluna devam edebilir." diye konuştu.
İhtiyaçların doğru tespiti için esnaf temsilcilerinin sürece dâhil edilmesi önemli
Şengün, "Bu tür düzenlemelerin esnafın günlük hayatını doğrudan etkilediğini biliyoruz. Oda ve birliklerin görüşü sürece dâhil edildiğinde hem uygulama kolaylaşıyor hem de esnafın ihtiyaçları doğru tespit ediliyor. Biz her zaman çözüm odaklı bir şekilde önerilerimizi Bakanlığımıza iletiyoruz. Devletimizle esnaf arasında köprü vazifesini sürdürüyoruz ve diyalogdan yanayız." şeklinde konuştu.
"Esnaf güçlü olursa ekonomi de güçlü olur"
Pandemi sonrasından esnaf için sürecin kolay olmadığını hatırlatan Şengün, "Bunu en çok hisseden kesimlerden biri esnaf oldu. Maliyetler arttı, piyasa hareketlendi ama istikrar tam oturmadığı için esnaf kazanırken de tedirgin oldu. Bugün hâlâ ürün fiyatlarındaki oynaklık, kira ve enerji giderleri gibi kalemler esnafı zorluyor. Yine de biz şuna inanıyoruz: Esnaf güçlü olursa ekonomi de güçlü olur. O yüzden sürekli sahadayız, sorunları raporluyoruz, çözüm önerilerimizi iletiyoruz." dedi.
"Beklentimiz, finansman imkânlarının daha erişilebilir olması"
Merkez Bsının faiz indirim kararları esnafa ve vatandaşa etkileri üzerine de konuşan Şengün, "Faiz indirimleri elbette ekonomik hareketliliği desteklemek için yapılan adımlar. Ancak bunun sahaya yansıması zaman alabiliyor. Esnaf, krediye erişim kolaylaştığında ve maliyetler dengelendiğinde daha net bir etkisini görür. Bizim beklentimiz, finansman imkânlarının daha erişilebilir olması ve küçük esnafın da bu imkânlardan etkili şekilde yararlanabilmesidir. Yapıcı bir süreç yönetildiğinde esnaf bu değişimden olumlu etkilenir." diye konuştu.
"Önemli olan esnafın borcunu ödeyebilecek şekilde bir düzenleme yapılması"
E-haciz uygulamasında esnafın ödeyebileceği şekilde ödeme planları uygulanması gerektiğini aktaran Şengün, "E-haciz sisteminin amacı devlet alacaklarının daha düzenli takibidir. Biz buna itiraz etmiyoruz. Ancak bazen bildirimlerin yeterince anlaşılır olmaması ya da ödeme planlarının esnafın gücünü aşması sıkıntı yaratabiliyor. Burada önemli olan, esnafın borcunu ödeyebilecek şekilde bir düzenleme yapılmasıdır. Esnafın nefes alacağı çözümler olduğunda hem devlet alacağını tahsil eder hem esnaf işine devam eder." şeklinde konuştu.
"Esnaf güçlenirse, sokak güçlenir; sokak güçlenirse Türkiye güçlenir"
Esnafın ayakta kalabilmesi, vatandaşların ve esnafın ekonomik refaha kavuşması adına yapılması gerekenlere dair de konuşan Şengün, son olarak şu ifadeleri kullandı:
"Esnaf işini sever, çalışmaktan yorulmaz. Yeter ki önünü görsün. Bizim talebimiz çok büyük şeyler değil. Maliyetlerin dengelenmesi, finansman imkânlarının güçlendirilmesi, vergi ve primlerde makul düzenlemeler yapılması ve en önemlisi de esnafın karar süreçlerinde daha fazla söz hakkı olması… Esnaf güçlenirse, sokak güçlenir; sokak güçlenirse Türkiye güçlenir. Biz bunun için mücadele ediyoruz, hükümetimizle de bu çerçevede istişare ediyoruz." (İLKHA)