ŞEYH MUHAMMED ZİLAN TÜRBESİ
(KUBA ZİLAN) TARİHÇESİ
Şeyh Muhammed Zilan Türbesi, Batman ili Kozluk ilçesine bağlı Yeniçağlar (Zilan) köyünde modern mezarlık alanın içinde yer almaktadır. Yeniçağlar köyü Kozluk ilçesinin kuş uçumu 22.65km güneybatısında, Şeyh Muhammed Zilan Türbes ise Yeniçağlar köyünün 325m güneybatısında bulunmaktadır.
Şeyh Muhammed Zilan türbesi 8.70x8.40m ölçülerinde kare planlı olup köşelerden pahlanmış ve üzeri kubbe ile örtülüdür. Kubbeye geçişler tromplarla sağlanmıştır. Kubbe sekizgen kasnağa oturtulmuş dıştan konik küllah şeklinde yapılmış ve kasnakta aydınlatma açıklıkları bulunmamaktadır. Yapının cepheleri nişler ve pencere açıklıkları ile hareketlendirilmiş, köşelerdeki pahlarda yuvarlak kemerli kilit taşlarıda mevcuttur. Türbeye giriş doğu cephesinde bulunan kapı açıklığından sağlanmaktadır. Türbenin giriş kısmının hemen üstünde 6 satırlık inşa kitabesi bulunmaktadır. Türbe yapısının güney cephesinde 2 adet, kuzey cephesinde 1 adet ve batı cephesinde 1 adet yuvarlak kemerli ve demir korkuluklarla çevrili pencere açıklıkları bulunmaktadır. Türbenin güneydoğu cephesinde, güneybatı cephesinde, kuzeydoğu cephesinde ve kuzeybatı cephesinde 1’er adet olmak üzere toplam 4 adet yuvarlak kemerli içinde dilek tutmak amacıyla açılmış küçük delikler bulunan kör nişler bulunmaktadır. Türbenin yapım malzemesi olarak dış yüzeyde düzgün kesme taşlar ve cas harcı kullanılmıştır. İç mekân ise günümüz işçiliği göstermektedir. Ziyaretin içinde 12 adet ahşap sandukalı mezar bulunmaktadır. Sandukalar Arapça yazılarla bezenmiş yeşil kumaşlarla örtülüdürler.
