9529,36%1,72
34,54% 0,18
36,03% -0,52
2984,34% 0,77
5006,70% 1,01
Ayçiçeği yağındaki fiyat artışına üretim freni
Son 1,5 yılda ayçiçeği yağında görülen aşırı fiyat artışı, üreticileri bu ürüne yönlendirdi. Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’ne göre; destek miktarının da artması nedeniyle Türkiye’nin ayçiçeği üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 15,6’lık artışla 2,4 milyon ton olacak.
Dünya genelinde ayçiçeği yağına karşı oluşan talebin etkisiyle yurt dışı borsa fiyatlarında artış yaşanıyor. 2021-2022 pazarlama yılında dünyada yağlı tohum üretim miktarının 628 milyon ton olacağı öngörülüyor. Toplam üretimin yüzde 61,3’ünü soya, yüzde 10,7’sini kolza, yüzde 8,9’unu ise ayçiçeği oluşturuyor. Son 10 yıllık dönemde ayçiçeği üretiminde yüzde 59,7 artış sağlandı. 2022 sezonunda dünya ayçiçeği üretiminin Ukrayna, Rusya ve Avrupa Birliğindeki artışa bağlı olarak 56 milyon ton ile rekor seviyede olacağı öngörülüyor.
Türkiye’de yağlık ayçiçeği ekim alanı geçen yıl yüzde 17 artarak 6,5 milyon dekara yükselirken yağlık ayçiçeği üretimi 1,9 milyon tona ulaştı. TÜİK verilerine göre ayçiçeğinin yeterlilik oranı yüzde 60,1’dir. 2021 yılı üretim tahmini TÜİK tarafından yüzde 15,6’lık artışla 2,39 milyon ton olarak açıklandı. Türkiye’de ayçiçeği üretiminin yoğun olarak yapıldığı iller sırası ile Tekirdağ, Konya, Edirne, Kırklareli ve Adana. Bu iller, toplam üretimin yüzde 68’ini karşılıyor.
Bu yılın ilk sekiz ayında ayçiçeği tohumu ithalatının da yüzde 31 azalmasıyla birlikte 616 bin ton olarak gerçekleşti. Geçen sene ile kıyaslandığında dünyada ayçiçeği fiyatı ortalama yüzde 47 arttı. Dünya ayçiçeği piyasasında yaşanan gelişmeler ve döviz kurlarındaki artış da dikkate alınarak “ayçiçeği tohumu ham yağı” ithalatında yüzde 10 olarak uygulanan gümrük vergisi bu yılın sonuna kadar yüzde 0, “ayçiçeği tohumu yağı ile teknik ve sınai amaçla kullanılan ham yağ” düzenlendi.
Geçen yıl üretici fiyatlarının yükselmesi, destek miktarlarının artması ile bu yıl ayçiçeği ekim alanlarına olumlu yansıyarak ekim alanları arttı. Türkiye’deki ayçiçeği hasadı tamamlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı, yurt içi ve yurt dışı piyasalardaki fiyat değişimleri, stok yönetimi, hasat durumunu yakından takip ediyor.
