Çocuklarda en sık görülen gelişimsel problemlerden biri olan konuşma güçlüğü ve dil bozuklukları erken dönemde fark edildiğinde tedavide başarı oranı oldukça artıyor. İşte dikkat edilmesi gerkenler.
Konuşma güçlüğü olarak adlandırılan dil gecikmesi, çocuklarda en sık görülen gelişimsel sorunlardan biridir. Çocukların hepsi farklı oranlarda gelişir. Ancak, bazı kazanımlar aşağı yukarı aynı yaşlarda kendini göstermelidir. Bu nedenle, çocuğunuzda ciddi bozuklukları tespit etmek için dikkatli olmanız önemlidir.
Dil güçlükleri yaşayan çocuklar çoğu durumda okula başlamadan önce bu güçlüklerin üstesinden gelmeyi başarır.
2 ila 5 yaş arasındaki bir çocuğun normal gelişim eğrisinden bir kayma olduğunda dil güçlükleri ortaya çıkar. Çocuk yeni kelimeler öğrenmekte veya yaşına uygun tam cümleler kurmakta zorlandığında ise bu durum konuşma güçlüğü olarak tanımlanır.
Bu bozukluklar kendini farklı şekillerde gösterebilir. Belirli seslerin doğru telaffuzunu engelleyen güçlükler, gelişimsel dil bozukluğu ve hatta kekemelik ortaya çıkabilir. Tüm bunlar, anlama güçlüğü ile sonuçlanır.
18 ay ila 3 yaş arasında olan ve kendini her zaman iyi ifade edemeyen bir çocuk, tam öğrenme sürecinde olduğu için tamamen normaldir. Ancak, çocuğunuzun profesyonel yardıma ihtiyacı olabileceğine dair bazı işaretlere karşı tetikte olmanız önemlidir.
Doğumdan 12 aya kadar
Çevreye verdiği tepkilere dikkat ederek, çocuğunuz daha bebekken bazı belirtileri tespit etmek mümkündür.
- Çevredeki gürültüye tepki vermez,
- Birkaç cıvıltı yayar,
- Gülmez veya çok az gülümser,
- Sarılmayı sevmez.
12 ila 24 ay arası
Bu dönemde çocuk ilk kelimelerini telaffuz eder. 18 aylık kelime dağarcığı yaklaşık 50 kelimedir.
- Çok çeşitli sesler yaymaz,
- Adını tanımıyor ve baba veya anne demiyor,
- Basit, rutin talimatları anlamıyor,
- Bir nesneyi işaret etmek veya selam vermek için elini sallamak gibi jestleri iletişim kurmak için kullanmıyor,
- Duyduklarını tekrar etmeye çalışmıyor,
- Belirli bir sese veya oyuncağa takıntılı bir şekilde dikkat eder, diğerlerini göz ardı eder.
2 yaş ila 2,5 yaş arası
Bu yaşta, çocuğunuz 50 ila 100 kelime arasında söyleyebilmelidir. Üstelik her gün yenilerini telaffuz etmelidir.
- Brkaç anlaşılır kelime konuşur,
- Sadece jestlerle iletişim kurar,
- Sadece banyo, uyku, meyve suyu, dışarısı gibi rutin kelimeleri anlar,
- Hayvan seslerini taklit etmez.
2,5 ila 3 yaş arası
Çocuğun dil gelişimini yakalaması bu yaş civarındadır.
- Seçmesi gereken soruları anlamıyor. Örneğin, 'Parka gitmek mi yoksa evde oynamak mı istiyorsun?' gibi bir soruya kayıtsız kalır.
- Basit günlük talimatları anlamıyor,
- Kelimeleri çevreleyen görüntüler veya nesnelerle ilişkilendirmeye çalışmaz.
3 ila 4 yaş arası
Çocuğunuz 3 yaş civarında, cümlelerini daha iyi yapılandırmalıdır.
- 'Kim?' gibi basit soruları anlamıyor gibi görünüyor,
- 'Yukarı/aşağı” veya “küçük/büyük” gibi temel kavramları anlamıyor,
- Sanki konuşmak onun için çok zormuş gibi jestlerle iletişim kurar,
- Nadiren 3 kelimelik cümleler söyler,
- Sorulan soruyu cevaplamak yerine tekrar eder.
4 ila 5 yaş arası
Çocuğunuz 4 yaşında, birden fazla eylemi içeren talimatları izlemenin yanı sıra kendisine söylenen hemen hemen her şeyi anlar. Uzun sohbetlere de katılabilir.
- Tutarsız konuşur veya sürekli kelime arar,
- Renkleri adlandırma ve tanımada zorluk yaşar,
- Kendilerini bir yanıt geliştirmeye sevk eden açık uçlu sorulara yanıt vermekte güçlük çeker,
- Bir konuşmayı sürdürmekte güçlük çeker,
- “Yukarı/aşağı” gibi uzamsal edatları anlamakta güçlük çeker.
- Onunla konuşurken kendinizi onun seviyesine getirin.
- Cümlelerinizdeki tüm kelimeleri anlayabilmesi için yavaş konuşun.
- Çocuğunuzu düzeltirken, zor kelimeyi vurgulayarak bölümü yavaşça yeniden ifade edin.
- Sizin için yeterince hızlı gitmese bile, kendisini ifade etmesi için ona zaman tanıyın.
- Onu yaşıtları olan diğer çocuklarla düzenli temasa sokun.
- İşaret ettiği nesneleri adlandırın ve tanımlayın.
Çocuğunuzun dil gelişimi ile ilgili endişeleriniz varsa, çocuk doktorunuza ve hatta bir konuşma terapistine danışmaktan çekinmeyin. Her ikisi de çocuğunuzun bu zorlukları aşmasına yardımcı olabilir.
