• BIST 100

    9757,14%-0,01
  • DOLAR

    34,09% 0,03
  • EURO

    37,96% 0,18
  • GRAM ALTIN

    2823,86% 0,28
  • Ç. ALTIN

    4585,83% 0,18

Duderya köyünün tarihçesi

GÜNDEM 2.10.2022 20:09:02 0
Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köy merkezi; Kele Mezrası, Şikeftıya, Kulpik mezraları tarih öncesi dönemlerden beri insan topluluklarının yaşam alanı olarak benimsediği, yerleştiği, kültür ve medeniyet yarattığı, Devlet, Beylik, Mirlik kurduğu tarihi ören yerlerdir. Bu bölgelerde henüz tarihi, arkeolojik, bilimsel kazılar, araştırmalar yapılmamıştır. Bu yerler bakir tarih kültür-medeniyet alanıdır. İnsanlık tarihi bakımından çok değerli olan bu havzaların bilimsel araştırmalara açılması, kültürün tanıtılması, turizme açılması gerekir. Bu ilgisizliğe rağmen bu bölge bilimsel literatürde sıkça adındfan söz ettirmektedir. Kulp Kalesi(Kela Kulpe) Mir Muhammed ismiyle anılır. Çok sayıda mirliğe, devlete, beyliğe başkentlik etmiştir. Kulp-Kulpo-Kulpi-Kuluba isimleri uzun süre kullanılmıştır. Günümüzde halen Kulpik yerleşim yeri bir şehir harabesidir. Kulp Aşireti ismi halen kullanılır. Asur Devleti bu bölgede uzun süre hüküm sürmüştür. Kela Kulpe Asurlulara bağlı özerk bir devlettir, merkezdir. Bu bölge Kulpik, Şikeftiya, Duderya merkezden ayrı düşünülemez. Hepsi birbiriyle bağlıdır. Bu bölge maden devrini de yaşamıştır. Kale müstahkem bir kale, Kulpik mezrası pşanlı bir şehirdir.Beyaz mermerden yapılmıştır. Kilise harabeleri mevcuttur. Kaleyi besleyen gıda ambarıdır. Bu bölgeye bir dönem Hurriler ve Urartu devletleri de egemendi. Asurlular bölgede uzun süre kaldı. Bağcılığa çok önem verdiklerinden bağcılık bölgede hala mnemlidir. Kele ve Duderya’da çok çeşitli üzüm türleri mevcuttur. Başka bölgelerde bu üzüm türleri yoktur. Şarap yapımında kullanılan özel üzümler vardır. Asuriler hakimiyetinden sonra bu bölgeler Roma ve Sasani devletleri arasında sık sık yönetim değişikliği oldu. İslamiyet döneminde  Emevi, Abbasi devletleri yönetti. Ardından Kürt Mervani devleti bu bölgeye hakim oldu. Silvan, Meyafarqin Mervanilerin merkeziydi. Bu dönemde çok sayıda kültür ve medeniyet eserleri yapıldı. Yollar, köprüler, medreseler gibi. SELEHADDİNİ EYYUBİ, Meyafarqin merkez olmak üzere kaleyi ve yöresini yönetimine aldı. Bölge Moğol saldırısıyla çok tahrip oldu, yakılıp yıkıldı, yağma edildi. Mervaniler bir ara bölgedeki yetkinliğini kaybetti. Ardından Mervanilerden Mir Diyadin, Kele bölgesini alarak yöreye hakim oldu. Böylece yönetim tekrar Kürt Mervanilerinin eline geçti.   1515 yılında Osmanlı Devleti Diyarbakır’ı yönetimine aldı. Osmanlı Devleti Kürt İdrisi Bedlisi ile yaptığı anlaşma ile bölgedeki Kürt beyleri Osmanlı devletiyle dost ama bağımsız bir yönetim oldular. Yani İran’a karşı tampon bölge oldular. Şah Veled’in oğlu Ali Bey, Hüseyin Bey dönemlerinde Kulp Sancağı olarak kaldı. Kele Duderya, Kulp yönetiminin merkezi oldu. Çok sayıda köy ve nahiye Kele’ye bağlandı. Kele Miri bölgenin en muhkem kalesine sahip, en güçlü mir oldu. Uzun süre yönetimini devam ettirdi. Bugünki Kele mezrası halkı bu mirlerin torunları olarak, Kele köylüleri olarak yörede hala yaşamaktadır. Secerelerini ve menkıbelerini anlatmaktadırlar. Şeyh Ömer Duderi ve Şeyh Muhammed Duderi dönemlerinde köyün tarihçesi daha sonra yazılacaktır.

Şırnak Valiliğine Birol Ekici atandı

Mersin'de uyuşturucu operasyonu: 12 tutuklama

Putin, Batı'dan gıda ithalat yasağını 2 yıl uzattı

Şanlıurfa’da 3 bin hasta ERCP yöntemi ile sağlığına kavuştu

Battalgazi Belediyesi Sanat Atölyesi Öğrencileri başarı sağladı

Malatya'da tarihi eser ve uyuşturucu operasyonu

Tarım işçileri: Alım gücümüz kalmadı

Şanlıurfa'da narkotik operasyonları

Mardin’de firari şahıs yakalandı

AK Parti'den 3 ilçe başkanı görevlerinden ayrıldı

Fed kararı sonrası altında rekor yükseliş

Sudan'daki kolera salgınında hayatını kaybedenlerin sayısı 335'e yükseldi

Şanlıurfa’da akraba aileler arasında silahlı kavga: Bir ölü

Irak'ın kuzeyinde 24 hedefe hava operasyonu düzenlendi

Batman'da eve uyuşturucu baskını yapıldı

Türkmenistan'dan Afganistan'a 1,5 milyar dolarlık yatırım

İstanbul'da organize suç örgütüne operasyon: 6 tutuklama

Merkez Bsı faiz kararını bugün açıklayacak

İstanbul'da bulunan el bombalarıyla ilgili 8 şüpheli tutuklandı

16 ilin valisi değişti

Akdeniz'de 4,2 büyüklüğünde deprem

Terör rejiminin son 24 saatte Gazze'de düzenlediği saldırılarda 34 kişi şehit oldu

Myanmar''da Yagi Tayfunu nedeniyle ölü sayısı 268'e yükseldi

Valiler kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı

Meteorolojiden şiddetli sağanak uyarısı

Lübnan'da telsiz patlamalarında şehit sayısı 14'e yükseldi

Irak'ın kuzeyine hava harekatı

Portekiz'de orman yangınları: 3 ölü, 20 yaralı

Samsun'da uyuşturucu operasyonu

Açıkbaş: Bingöl'ü yaşanabilir kentler sıralamasında üst basamaklara çıkarmaya çalışıyoruz

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku