• BIST 100

    10729,49%-0,92
  • DOLAR

    41,19% 0,20
  • EURO

    48,31% 0,61
  • GRAM ALTIN

    4758,20% 1,43
  • Ç. ALTIN

    7652,82% 1,73

Duderya köyünün tarihçesi

02 Ekim 2022, Pazar 20:09
02 Ekim 2022, Pazar 20:09
Duderya köyünün tarihçesi
  • Dinle
  • A+
    Büyüt
  • A-
    Küçült

Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köy merkezi; Kele Mezrası, Şikeftıya, Kulpik mezraları tarih öncesi dönemlerden beri insan topluluklarının yaşam alanı olarak benimsediği, yerleştiği, kültür ve medeniyet yarattığı, Devlet, Beylik, Mirlik kurduğu tarihi ören yerlerdir. Bu bölgelerde henüz tarihi, arkeolojik, bilimsel kazılar, araştırmalar yapılmamıştır. Bu yerler bakir tarih kültür-medeniyet alanıdır. İnsanlık tarihi bakımından çok değerli olan bu havzaların bilimsel araştırmalara açılması, kültürün tanıtılması, turizme açılması gerekir. Bu ilgisizliğe rağmen bu bölge bilimsel literatürde sıkça adındfan söz ettirmektedir. Kulp Kalesi(Kela Kulpe) Mir Muhammed ismiyle anılır. Çok sayıda mirliğe, devlete, beyliğe başkentlik etmiştir. Kulp-Kulpo-Kulpi-Kuluba isimleri uzun süre kullanılmıştır. Günümüzde halen Kulpik yerleşim yeri bir şehir harabesidir. Kulp Aşireti ismi halen kullanılır. Asur Devleti bu bölgede uzun süre hüküm sürmüştür. Kela Kulpe Asurlulara bağlı özerk bir devlettir, merkezdir. Bu bölge Kulpik, Şikeftiya, Duderya merkezden ayrı düşünülemez. Hepsi birbiriyle bağlıdır. Bu bölge maden devrini de yaşamıştır. Kale müstahkem bir kale, Kulpik mezrası pşanlı bir şehirdir.Beyaz mermerden yapılmıştır. Kilise harabeleri mevcuttur. Kaleyi besleyen gıda ambarıdır. Bu bölgeye bir dönem Hurriler ve Urartu devletleri de egemendi. Asurlular bölgede uzun süre kaldı. Bağcılığa çok önem verdiklerinden bağcılık bölgede hala mnemlidir. Kele ve Duderya’da çok çeşitli üzüm türleri mevcuttur. Başka bölgelerde bu üzüm türleri yoktur. Şarap yapımında kullanılan özel üzümler vardır. Asuriler hakimiyetinden sonra bu bölgeler Roma ve Sasani devletleri arasında sık sık yönetim değişikliği oldu. İslamiyet döneminde  Emevi, Abbasi devletleri yönetti. Ardından Kürt Mervani devleti bu bölgeye hakim oldu. Silvan, Meyafarqin Mervanilerin merkeziydi. Bu dönemde çok sayıda kültür ve medeniyet eserleri yapıldı. Yollar, köprüler, medreseler gibi. SELEHADDİNİ EYYUBİ, Meyafarqin merkez olmak üzere kaleyi ve yöresini yönetimine aldı. Bölge Moğol saldırısıyla çok tahrip oldu, yakılıp yıkıldı, yağma edildi. Mervaniler bir ara bölgedeki yetkinliğini kaybetti. Ardından Mervanilerden Mir Diyadin, Kele bölgesini alarak yöreye hakim oldu. Böylece yönetim tekrar Kürt Mervanilerinin eline geçti.   1515 yılında Osmanlı Devleti Diyarbakır’ı yönetimine aldı. Osmanlı Devleti Kürt İdrisi Bedlisi ile yaptığı anlaşma ile bölgedeki Kürt beyleri Osmanlı devletiyle dost ama bağımsız bir yönetim oldular. Yani İran’a karşı tampon bölge oldular. Şah Veled’in oğlu Ali Bey, Hüseyin Bey dönemlerinde Kulp Sancağı olarak kaldı. Kele Duderya, Kulp yönetiminin merkezi oldu. Çok sayıda köy ve nahiye Kele’ye bağlandı. Kele Miri bölgenin en muhkem kalesine sahip, en güçlü mir oldu. Uzun süre yönetimini devam ettirdi. Bugünki Kele mezrası halkı bu mirlerin torunları olarak, Kele köylüleri olarak yörede hala yaşamaktadır. Secerelerini ve menkıbelerini anlatmaktadırlar. Şeyh Ömer Duderi ve Şeyh Muhammed Duderi dönemlerinde köyün tarihçesi daha sonra yazılacaktır.

Milyonlarca öğrenci için ilk ders zili bugün  çalacak

Prof. Dr. Ateş: Küresel Sumud Filosu ya başarıya ulaşır ya da müjdeye dönüşür

Balıkesir'de 4,5 büyüklüğünde deprem

Bakan Yerlikaya: Sokakların provoke edilmesine asla müsaade etmeyeceğiz

Küresel Sumud Filosu’na destek için Kudüs aşıkları Ankara'da bir araya geldi

Kanlı Ay Tutulması İLKHA kadrajına yansıdı

İki minibüs kafa kafaya çarpıştı: 10 yaralı

HÜDA PAR Kadın ve Aile Başkanı Sülün: “Aile Hakemliği Sistemi” hayata geçirilmeli

Japonya Başbakanı İşiba istifa etti

Diyarbakır semalarında kanlı ay tutulması: Gökyüzü kıpkırmızıya büründü

Diyarbakır İslami STK'lar: "Küresel Sumud Filosu" zalimlerin karşısında dik durma hareketidir

Eskişehir Umut Kervanı’ndan eğitime destek

Malatya'da binler Küresel Sumud Filosu'na destek için yürüdü

Mersin'de “Hayat Namazla Güzeldir” etkinliği düzenlendi

Eski Antalya Emniyet Müdürü tutuklandı

Balıkesir'de 4 büyüklüğünde deprem

Kocaeli’de Hayat Namazla Güzeldir” etkinliğinin finali yapıldı

İstanbul Boğazı’na yeni kılavuzluk istasyonu hizmete açıldı

Rusya'dan Ukrayna'ya en büyük hava saldırısı: Ukrayna 800'den fazla İHA ile vuruldu

İzmir'de eğitim uçağı düştü: Pilot hayatını kaybetti

Mardin’de 9’uncu kattan düşen çocuk hayatını kaybetti

İstanbul Valiliği 6 ilçede gösterileri yasakladı

Pakistan'da muson yağışlarının yol açtığı sellerde 905 can kaybı

HÜDA PAR İl Başkanlığı’ndan Çapakçur Vadisi Millet Bahçesi ziyareti

Gazze'de yardım bekleyen sivillere yönelik saldırı: 18 şehit

Bakan Işıkhan: Türkiye ekonomisi 20 çeyrektir kesintisiz büyüyor

ABD'nin zihin sömürgeciliği

Irak’ta kalp krizi geçiren Mardinli tır şoförü hayatını kaybetti

Durmaz’dan yeni eğitim öğretim yılı mesajı

ABD'de binlerce kişi tarafından Ulusal Muhafızlar'a karşı protesto gösterisi

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

ŞEHİR HABERLERİ


Milyonlarca öğrenci için ilk ders zili bugün  çalacak

Prof. Dr. Ateş: Küresel Sumud Filosu ya başarıya ulaşır ya da müjdeye dönüşür

Balıkesir'de 4,5 büyüklüğünde deprem

Bakan Yerlikaya: Sokakların provoke edilmesine asla müsaade etmeyeceğiz

Küresel Sumud Filosu’na destek için Kudüs aşıkları Ankara'da bir araya geldi

Kanlı Ay Tutulması İLKHA kadrajına yansıdı

İki minibüs kafa kafaya çarpıştı: 10 yaralı