• BIST 100

    9411,13%0,46
  • DOLAR

    34,56% 0,25
  • EURO

    36,04% -0,51
  • GRAM ALTIN

    3000,45% 1,31
  • Ç. ALTIN

    5010,37% 1,12

Duderya köyünün tarihçesi

GÜNDEM 2.10.2022 20:09:02 0
Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köyünün tarihçesi

Duderya köy merkezi; Kele Mezrası, Şikeftıya, Kulpik mezraları tarih öncesi dönemlerden beri insan topluluklarının yaşam alanı olarak benimsediği, yerleştiği, kültür ve medeniyet yarattığı, Devlet, Beylik, Mirlik kurduğu tarihi ören yerlerdir. Bu bölgelerde henüz tarihi, arkeolojik, bilimsel kazılar, araştırmalar yapılmamıştır. Bu yerler bakir tarih kültür-medeniyet alanıdır. İnsanlık tarihi bakımından çok değerli olan bu havzaların bilimsel araştırmalara açılması, kültürün tanıtılması, turizme açılması gerekir. Bu ilgisizliğe rağmen bu bölge bilimsel literatürde sıkça adındfan söz ettirmektedir. Kulp Kalesi(Kela Kulpe) Mir Muhammed ismiyle anılır. Çok sayıda mirliğe, devlete, beyliğe başkentlik etmiştir. Kulp-Kulpo-Kulpi-Kuluba isimleri uzun süre kullanılmıştır. Günümüzde halen Kulpik yerleşim yeri bir şehir harabesidir. Kulp Aşireti ismi halen kullanılır. Asur Devleti bu bölgede uzun süre hüküm sürmüştür. Kela Kulpe Asurlulara bağlı özerk bir devlettir, merkezdir. Bu bölge Kulpik, Şikeftiya, Duderya merkezden ayrı düşünülemez. Hepsi birbiriyle bağlıdır. Bu bölge maden devrini de yaşamıştır. Kale müstahkem bir kale, Kulpik mezrası pşanlı bir şehirdir.Beyaz mermerden yapılmıştır. Kilise harabeleri mevcuttur. Kaleyi besleyen gıda ambarıdır. Bu bölgeye bir dönem Hurriler ve Urartu devletleri de egemendi. Asurlular bölgede uzun süre kaldı. Bağcılığa çok önem verdiklerinden bağcılık bölgede hala mnemlidir. Kele ve Duderya’da çok çeşitli üzüm türleri mevcuttur. Başka bölgelerde bu üzüm türleri yoktur. Şarap yapımında kullanılan özel üzümler vardır. Asuriler hakimiyetinden sonra bu bölgeler Roma ve Sasani devletleri arasında sık sık yönetim değişikliği oldu. İslamiyet döneminde  Emevi, Abbasi devletleri yönetti. Ardından Kürt Mervani devleti bu bölgeye hakim oldu. Silvan, Meyafarqin Mervanilerin merkeziydi. Bu dönemde çok sayıda kültür ve medeniyet eserleri yapıldı. Yollar, köprüler, medreseler gibi. SELEHADDİNİ EYYUBİ, Meyafarqin merkez olmak üzere kaleyi ve yöresini yönetimine aldı. Bölge Moğol saldırısıyla çok tahrip oldu, yakılıp yıkıldı, yağma edildi. Mervaniler bir ara bölgedeki yetkinliğini kaybetti. Ardından Mervanilerden Mir Diyadin, Kele bölgesini alarak yöreye hakim oldu. Böylece yönetim tekrar Kürt Mervanilerinin eline geçti.   1515 yılında Osmanlı Devleti Diyarbakır’ı yönetimine aldı. Osmanlı Devleti Kürt İdrisi Bedlisi ile yaptığı anlaşma ile bölgedeki Kürt beyleri Osmanlı devletiyle dost ama bağımsız bir yönetim oldular. Yani İran’a karşı tampon bölge oldular. Şah Veled’in oğlu Ali Bey, Hüseyin Bey dönemlerinde Kulp Sancağı olarak kaldı. Kele Duderya, Kulp yönetiminin merkezi oldu. Çok sayıda köy ve nahiye Kele’ye bağlandı. Kele Miri bölgenin en muhkem kalesine sahip, en güçlü mir oldu. Uzun süre yönetimini devam ettirdi. Bugünki Kele mezrası halkı bu mirlerin torunları olarak, Kele köylüleri olarak yörede hala yaşamaktadır. Secerelerini ve menkıbelerini anlatmaktadırlar. Şeyh Ömer Duderi ve Şeyh Muhammed Duderi dönemlerinde köyün tarihçesi daha sonra yazılacaktır.

Köy Okulu Öğrencilerine Trafik Eğitimi

Uzmanlardan ağız ve diş sağlığı için önemli uyarılar: "Erken kontrol ve düzenli bakım şart"

Gazze soykırımının 413'üncü günü

“Vaktini sosyal medyada geçiren çocuklarla, kitap okuyan çocuklar arasında fark var”

Arama kurtarma ekipleri STK fuarında

Kızıltepe ilçesine ilk kez getirilen anjiyo cihazıyla ameliyat gerçekleştirildi

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır Diyarbakır'da

Dr. Giden: Akciğer kanserinin yaklaşık yüzde 90'ı sigara kullanımına bağlıdır

Hakkında kesinleşmiş hapis cezası olan şahıs tutuklandı

İşgal çetesinin, dünya barışı ve güvenliği için büyük bir tehdit haline geldiği apaçık ortadadır

Batı Karadeniz için sağanak ve kar uyarısı

HÜDA PAR İl Başkanı Beyazçiçek: Yüksek su fiyatları vatandaşı zorluyor!

HÜDA PAR Vekili Demir, İslam alimlerini buluşturan forumu değerlendirdi

Uzmanlardan önemli uyarı: Lenfödem tedavisi mümkün

Meteoroloji'den Bursa için sarı kodlu uyarı

Marmara için kuvvetli sağanak ve kar uyarısı

HÜDA PAR Bingöl İl Başkanlığı: Gazze imtihanında tüm dünya sınıfta kaldı

3D gözlük ile Mescid-i Aksa ziyareti

Ticaret Bakanlığı: 5,7 milyar liralık gelir kaybı önlendi

Bakan Kacır: GAP bölgesini ülkemizin gıda ambarı haline getirdik

Üzerinde uyuşturucu bulunan şahıs hakkında yasal işlem başlatıldı

Memur-Sen'den işten çıkarılan belediye işçilerine destek

Malatya'da 2 ayrı kaza: 9 yaralı

Yeşilyurt Belediyesi öğretmenler gününü kutladı

Türkiye'den Pakistan'daki saldırıya kınama

Bakan Yumaklı: Katma değerli bir hale getirip satamıyorsanız sadece üretmenizin bir anlamı yok

Boğazına şeker kaçan çocuğu öğretmeni kurtardı

Tarihin izleri Poyraz Konağı'nda canlanıyor

İlkokul birinci sınıflara yönelik etkinlik fasikülleri yayımlandı

Pozantı Otoyolu'nda iki ayrı kaza yaşandı

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku