Düdüklü tencerelerin standartlara uygun üretilmiş olması gerektiğini ifade eden İSG Uzmanı Dr. Rüştü Uçan, “Mutlaka Türkçe kullanım kılavuzu olmalıdır. Kullanmadan önce dikkatlice okunmalıdır. Sadece kılavuzda belirtilen ısı kaynakları ile kullanılmalı.” dedi.
Düdüklü tencere patlamalarının temel nedenlerine işaret eden Kimya Yüksek Mühendisi Öğr. Gör. Mustafa Cüneyt Gezen de “Tencerenin üretici talimatlarına uygun kullanılmaması, özellikle ısı ayarları ve pişirme süreleri konusundaki hatalar, patlamaya sebep olabilir.” uyarısında bulundu.
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ile İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Öğr. Gör. Mustafa Cüneyt Gezen, düdüklü tencerelerin güvenli kullanımına dair önemli uyarılarda bulundu.
Dikkatli kullanılmaması patlamaya neden olabiliyor
Düdüklü tencerelerin içerisindeki yiyeceklerin pişirilmesi sırasında oluşan buharın artan basıncı nedeniyle yemeklerin daha kısa sürelerde pişirilmesine yardımcı olan bir mutfak araçları olduğuna dikkat çeken Uçan, “Ancak dikkatli bir biçimde kullanılmaması ve iç basıncının kontrolsüz olarak yükselmesi, tehlikeli bir durum olan patlamaya yol açabilir.” dedi.
Düdüklü tencere alırken nelere dikkat edilmeli?
Uçan, düdüklü tencerelerin EN12778 standartlarına uygun üretilmiş olması gerektiğini ifade ederek, “Mutlaka Türkçe kullanım kılavuzu olmalıdır. Kullanmadan önce dikkatlice okunmalıdır. Sadece kılavuzda belirtilen ısı kaynakları ile kullanılmalı.” diye bilgi verdi.
Düdüklü tencere asla kuvvet kullanılarak açılmamalı
Düdüklü tencere kullanımına ilişkin önemli ayrılarda da bulunan Uçan, “Çocukların düdüklü tencereye yaklaşmasına izin verilmemeli. Isı tatbik edilmeden önce pişiricinin uygun kapatıldığından emin olunmalı. Basınçlı pişirici asla kuvvet kullanılarak açılmamalı. İç basıncı düşmeden açılmamalı. Su ilave edilmeden basınçlı pişirici asla kullanılmamalı. Bu ciddi hasara sebep olabilir. Düdüklü tencere kapasitesinin 2/3’ünden fazla doldurulmamalı. Pişerken genişleyen pirinç veya kurutulmuş sebzeler gibi gıda maddeleri pişirici kapasitesinin yarısından fazlası doldurulmamalı.” şeklinde konuştu.
Düdüklü tencere susuz kullanılmamalı
Düdüklü tencere her kullanımdan önce supapların tıkanmış olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiğini de anlatan Uçan, şöyle devam etti:
“Tencerenin konulduğu ocağın alev çapı tencere tabanının çapından büyük olmamalı. Eğer seramik, cam veya indüksiyon ocak kullanılıyorsa tencere tabanı temiz ve kuru olmalı. Hasar görmüş, yırtılmış veya kirli contalar kesinlikle kullanılmamalı. Kapağı kapatmadan önce buhar tahliyesini sağlayan ventil ve hareketli parçalar temiz ve çalışır vaziyette olmalı. Düdüklü tencere asla susuz kullanılmamalı. En az 1 bardak su veya sıvı olmalı. Tencere normal pişirme basıncına ulaştığında ocağın altı kısılarak tencerenin içindeki sıvının tamamen buharlaşmasına engel olunmalı. Tencereniz tamamen soğumadan ve içindeki basınç boşalmadan açmaya çalışılmamalı. Kapak zorlanarak açılmamalı.”
Düdüklü tencereler neden patlar?
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Öğr. Gör. Mustafa Cüneyt Gezen ise düdüklü tencere patlamalarının temel nedenlerini şöyle sıraladı:
“Aşırı doldurma: Tencerenin kapasitesinin üzerinde doldurulması, buharın uygun bir şekilde dolaşımını engeller. Bu durum, iç basıncın tehlikeli düzeylere ulaşmasına ve patlamaya neden olabilir.
Tahliye ventilinin tıkanması: Düdüklü tencerelerdeki tahliye ventili, fazla basıncı boşaltmak için önemli bir rol oynar. Eğer bu ventil gıda parçacıkları veya kir ile tıkanırsa, basınç düşürülemez ve tencere patlayabilir.
Basınç ventilinin arızalanması: Tencerenin basınç valfi de iç basıncı kontrol altında tutmak için kritik öneme sahiptir. Eğer valf doğru çalışmazsa, basınç aşırı yükselir ve patlamaya neden olabilir. Bu ventilin 0-1-2 kademeleri bulunmaktadır.
Yıpranmış veya hasarlı parçalar: Düdüklü tencerenin contaları, kapakları veya diğer parçalarının yıpranması ya da hasar görmesi, basıncın düzgün bir şekilde kontrol edilememesine yol açar. Bu da patlama riskini artırır.
Hatalı kullanım: Tencerenin üretici talimatlarına uygun kullanılmaması, özellikle ısı ayarları ve pişirme süreleri konusundaki hatalar, patlamaya sebep olabilir.”
Düdüklü tencerenin patlayacağı nasıl anlaşılır?
Düdüklü tencerenin patlama riski taşıdığının belirtilerine de dikkat çeken Gezen, bu belirtileri de şu şekilde sıraladı:
“Aşırı Isınma: Tencere normalden daha sıcak hissediliyorsa veya dış yüzeyi anormal bir şekilde ısınıyorsa, içerideki basınç aşırı yükselmiş olabilir.
Anormal sesler: Düdüğün normalden farklı veya daha yüksek sesler çıkarması, basınç düzenleme sisteminin doğru çalışmadığının bir işareti olabilir.
Anormal buhar çıkışı: Düdüklü tencerenin düdüğünden veya başka kapak gibi yerlerinden normalden fazla buhar çıkması, iç basıncın aşırı yükseldiğini gösterebilir.
Düdüğün sürekli aktif olması: Düdüğün sürekli olarak aktif hale gelmesi, basıncın düşürülmesi gerektiğinin bir işaretidir.
Kapağın anormal şekilde hareket etmesi: Tencerenin kapağının normalden farklı bir şekilde hareket etmesi veya sızdırma yapması, basınç sorunlarını işaret edebilir.” (İLKHA)
