Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Seçim Beyannamesi ve Milletvekili Aday Tanıtım Toplantısı'nda konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan 24 ay geri ödemesi 48 ay vadeli evlilik kredisinden, yükseköğrenim öğrencilerine yönelik cep telefonu ve bilgisayar alımında vergi muafiyeti, çocuğu olan kadınlara erken emeklilik, üniversite öğrencilerine ücretsiz 10 GB internet ve yurt dışından getirilen otomobillere yönelik sınırların büyük oranda düşürülmesine yönelik müjdeleri verdi. KADINLARA ERKEN EMEKLİLİK Erdoğan, emeklilik yaşını özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetileceğini, yeni evlilikleri teşvik etmek üzere, Aile ve Gençlik Bankası üzerinden yeni evlenen çiftlere iki yılı geri ödemesiz 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz evlilik kredisi verileceğini ifade etti. YURT DIŞI TELEFONLARDA KULLANIM SÜRESİ UZUYOR Yurt dışından getirilen mobil cihazların Türkiye’de kayıtsız kullanım süreleri yurt dışında yerleşik vatandaşlar için 120 günden 180 güne çıkacak. YURT DIŞINDAN GELEN OTOMOBİLLERDE 185 GÜN ŞARTI 30 GÜNE DÜŞÜYOR Geçici ithalat kapsamında Türkiye’ye getirilen araçların 730 günlük kalma süresini tamamladıktan sonra tekrar Türkiye’ye getirebilmesi için, yurt dışında en az 185 gün kalma şartını 30 güne düşüreceğiz. İŞTE 2023 YILI SEÇİM BEYANNAMESİNDE YER ALAN EKONOMİK VAATLER: • Ekonomide ve işgücü piyasasındaki değişikliklerle uyumlu şekilde, mesleki eğitim ve istihdam bağlantısını güçlendireceğiz. • 5 milyon öğrencimize verilmekte olan ücretsiz öğle yemeği desteğini devlet okullarımıza yaygınlaştıracağız. • Küresel gelişmeler ışığında sürekli güncelleme gerektiren eğitim alanında başarının kritik faktörü öğretmenlerimizdir. Tüm öğretmenlerimiz her yıl hizmet içi eğitime tabi tutulacaktır. 2028 yılında 3 milyon sağlık turisti sayısı ve 10 milyar dolar sağlık hizmeti ihracatını hedefliyoruz. Ev hanımlarının evdeki emekleri karşılığında emeklilik gibi bir güvenceye sahip olmalarını en temel hakları olarak görüyoruz. Bu çerçevede, ev hanımlarının isteğe bağlı ödeyecekleri primlerin üçte birini devlet olarak biz karşılayacağız. Yeni evlilikleri teşvik etmek üzere, Aile ve Gençlik Bankası üzerinden yeni evlenen çiftlere iki yılı geri ödemesiz 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz evlilik kredisi vereceğiz. Ayrıca, Aile ve Gençlik Bankasının faaliyetleri arasında, çocukların eğitimi başta olmak üzere aile kurumunu koruyan ve güçlendiren çeşitli hizmetler de desteklenebilecektir. Bu üç unsurlu programın Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi ile uyumunu gözetecek, programlar arasındaki dengeyi, çalışma hayatında yer almayı caydırmayacak bir seviyede kuracağız. Sosyal yardımlardan yararlanma koşullarını standardize edeceğiz. Kadınların, iş kurma ve geliştirme süreçlerini kolaylaştıracak, e-ticaret platformlarında yer almalarını teşvik edecek, finansman kaynaklarına erişim ve kooperatifler yolu ile kadın girişimciliğini güçlendireceğiz. Hem çalışmak hem çocuğuyla ilgilenmek isteyen kadına uzaktan çalışma/kısmi çalışma gibi alternatif çalışma imkânlarını artıracağız. Mevsimlik tarım işçisi kadınların sosyal güvenlik başta olmak üzere çalışma şartlarını iyileştireceğiz. ŞEHİT YAKINLARI-GAZİLER Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında şehit yakınları ve gazilerin iş ve işlemlerinin takip edileceği bir irtibat noktası oluşturacağız. ENGELLİLER Günlük bakım merkezi ile beraber yatılı bakım merkezlerinin sayısını artıracağız. • Engelsiz Yaşam Merkezleri’nde engel türüne göre branşlaşmaya gideceğiz. • Evde bakıma ihtiyacı olan engelli ve yaşlıya düzenli bakan ve bunun için Evde Bakım Yardımı alanları kısmi zamanlı olarak sosyal güvenlik kapsamına alacağız. • Engellilerin istihdamını artırmak amacıyla korumalı işyerlerinin kapsamını genişleteceğiz. • Engelli bireylerin ailelerine eğitim desteği, uzun vadeli aile danışmanlığı ve psiko-sosyal destek hizmetlerini geliştireceğiz. • Erken tanı ve tedavi sürecinde aile hekimlerinin etkinliğini artıracağız. YAŞLILAR • Yaşlılarımızı topluma daha fazla entegre edecek ve sosyal hayatın içine katacağız. • Yaşlılarımızın özellikle çocuklar ve gençlerle iç içe şekilde toplumsal hayatın içerisinde yer almalarını ve tecrübelerini yeni kuşaklara aktarmalarını sağlayacağız. • Yaşlı bakım sigortası uygulamasını hayata geçireceğiz. • Yaşlıların birbirinden faklı birimlerden sağlık hizmeti alması yerine geriatri hastaneleri ya da geriatri kliniklerinden hizmet almalarını sağlayacağız. • Emeklilik yaşını özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esneteceğiz. • Yaşlı dostu kent mekanları oluşturacağız. • Kent merkezlerinin hinterlandında, yaşlı yaşam köyleri oluşturulması teşvik edilecek, burada yaşayacak olan yaşlıların başta çocuk ve gençler olmak üzere toplumun değişik kesimleriyle kuşaklar arası entegrasyon veetkileşimini sağlayacak tedbirler alınacaktır. • Kendi ev ortamlarında işlevsel bir şekilde yaşamlarını sürdürmek isteyen yaşlıların ihtiyaç duyduğu malzeme alımı gibi hizmetleri destekleyeceğiz. • Evde yaşayan yaşlılar için profesyonel bakım elemanları yetiştireceğiz. • Yalnız yaşayan ve bakım desteği almayan yaşlıların kendi konutlarında bakım ve güvenlik gereksinimlerinin uzaktan takip edilmesi amacıyla uygun teknolojilerden yararlanacağız. • Yaşlıların gelişen teknolojiye uyum sağlamaları için dijital okuryazarlık eğitimlerine ağırlık vereceğiz. • Yaşlıların sosyal yaşama katılımlarını sağlayan gönüllü kuruluşları teşvik edeceğiz. • Demans/Alzheimer gibi hastalıklar için ihtisaslaşmış gündüz hizmet merkezlerini yaygınlaştıracağız. • Çalışma yaşamına devam etmek isteyen yaşlıların ihtiyaç duydukları becerileri geliştirmelerini destekleyecek ve esnek çalışma koşulları oluşturacağız. • Yaşlıların üniversite eğitimini kolaylaştırıcı esnek bir yapı oluşturacağız. ÇALIŞMA HAYATI-SOSYAL GÜVENLİK • Çalışanlarımızı ve emeklilerimizi enflasyona ezdirmeyecek, önümüzdeki dönemde de asgari ücretin yanı sıra memur ve emekliler için enflasyonun üzerinde artışlarla çalışanlarımızın ve emeklilerimizin refah payı almalarını sağlayacağız. • Alın teri kurumadan hakkın verilmesi prensibiyle, tüm çalışanlarımıza kaliteli ve güvenceli bir çalışma hayatı sağlamayı taahhüt ediyoruz. • Pasif işgücü programlarının erişilebilirliğini güçlendirecek, işsizlik sigortası fonundan yararlanma şartlarını kolaylaştıracağız. • Hayata geçirdiğimiz iş sağlığı ve güvenliği reformunu kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz. • Kayıtdışılıkla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz. Rehberliği ve gönüllü uyumu ön planda tutacak, risk odaklı denetim kapasitemizi daha da etkinleştireceğiz. • Mevsimlik tarım işçileri gibi gruplar için özel sosyal sigorta programları oluşturacak, sosyal güvenlik kapsamını en üst düzeye çıkaracağız. GENÇLİK • Karar alma süreçlerinden sosyal politikalara, eğitimden istihdama kadar hayatın her kademesinde gençliğin dinamizmini ülkemizin gelişme yolunda kullanacağız. • Gençlerimize demokratik ve bilimsel eğitim zemini sağlamaya, fikri ve vicdanı hür gençler olarak özgürlüklerini ve kendini ifade imkanlarını desteklemeye devam edeceğiz. • Üniversiteli gençlerimize «Gençlik Kartı» uygulamasını başlatacağız. Bu karta sahip olan gençlerimize tiyatro, sinema gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerden ücretsiz veya indirimli yararlanma imkanı getireceğiz. • Üniversiteli gençlerimize aylık 10 GB ücretsiz internet erişim imkanı sağlayacağız. • Yükseköğrenimdeki gençlerimize bir defaya mahsus olmak üzere cep telefonu ve bilgisayar ediniminde vergi muafiyeti sağlayacağız. • Genç girişimcilerimiz için Tarım Girişimcilik Bölgeleri (TARGİB) kuracağız. • TARGİB’lerde; • Ziraat mühendisleri öncelikli olmak üzere, genç girişimcilerimize herhangi bir bedel almaksızın arazi tahsisi, • Kuracağımız Aile ve Gençlik Bankası tarafından ilk iki yıl ödemesiz ve beş yıl vadeli faizsiz kredi desteği ve • Belirli bir süreyle ürün alım garantisi veya sözleşmeli üretim modelinin uygulanmasını sağlayacağız. • Kuracağımız tüm TARGİB’lerde; iş geliştirme, muhasebe ve finansman, insan kaynakları, bilişim ve hukuk gibi alanlarda teknik destek ve danışmanlık hizmetleri sunacak şekilde tüm giderlerini karşılayacağımız bir merkez oluşturacağız. • Gençlerin üç temel alanda beceri kazanmalarını sağlayıcı, okul içi ve dışı programlar uygulamaya koyacağız. Bu çerçevede, en az bir müzik enstrümanını kullanabilmeyi, bir yabancı dil konuşmayı ve bir spor dalında lisans sahibi olmayı destekleyeceğiz. İmkânları kısıtlı kesimlere öncelik vermek kaydıyla bu üç alanda, beceri kazanan gençlerimizin üniversiteye girişini kolaylaştıracak ve burslu eğitim görmelerini sağlayacağız. • Objektif kriterler altında belirlenecek 30 bin genç yeteneğimizi; günümüz şartlarında stratejik önemi haiz olan spesifik 20 alanda küresel arenada boy gösterebilecek nitelikle uzman olarak yetiştireceğiz. • Kendi işini kuran genç girişimcilerimize faizsiz kredi desteği sunacağız. • Siyasete gençlerin bakış açısının daha fazla damga vurmasını sağlayacak, gençlerimize siyasette daha fazla alan açacağız. • Gençlerimize esnek çalışma koşulları sunacağız. Çalışırken eğitimlerini de devam ettiren gençlerimize yönelik teşvik edici düzenlemeler yapacağız. • “Yıkıcı” değil “insani” dijitalleşmeyi temel alarak çocuklarımızı ve gençlerimizi yeni teknik ve sosyal becerilerle geleceğe hazırlayacağız. İSTİKRARLI VE GÜÇLÜ EKONOMİ • Güçlü, büyük ve bağımsız Türkiye’nin teminatı, ekonomimizin sürdürülebilir, kapsayıcı, insan odaklı ve dengeli büyümesidir. • Güven ve istikrar içinde, rekabetçi bir ortamda büyümeye ve istihdam üretmeye devam edeceğiz. Bu kapsamda, yatırım, istihdam, üretim ve ihracat yoluyla yapısal cari açık sorununu ortadan kaldıracak politikalarımızı kalıcı bir şekilde hayata geçireceğiz. • Verimliliği önceleyen, sürdürülebilir, kapsayıcı ve güçlü bir büyüme dinamiğini yeşil ve dijital dönüşüme uyumlu bir şekilde tesis edeceğiz. • Ülkemizin üst gelir grubuna yükselmesini sağlayacağız. • Sürekli ve güçlü büyüme hedefiyle, Türkiye’nin önündeki fırsat penceresini kullanarak, 2024-2028 dönemi arasında yıllık ortalama yüzde 5,5 seviyesinde büyüme ile 2028 yıl sonunda 1,5 trilyon dolar milli gelir büyüklüğüne ve 16 bin dolarlık kişi başı gelir düzeyine ulaşmayı hedefliyoruz. • İstihdam dostu büyüme hedefi doğrultusunda, genç nüfusun yoğun olduğu bölgeler öncelikli olmak üzere, emek yoğun sektörleri desteklemeye devam edeceğiz. Rekabet gücümüzün yüksek olduğu geleneksel sektörlerimizi yenilikçiliğe dayalı bir ekosistemle daha verimli hale getireceğiz. • Teknoloji yoğun yüksek katma değerli sektörlerin ekonomimizdeki payını artırarak ülkemizi daha rekabetçi bir konuma taşıyacağız. • Finansal alanda yapacağımız yeniliklerle girişimcilik ekosistemini desteklemeye devam edeceğiz. Gençler başta olmak üzere, iyi projesi olup sermayeye ihtiyaç duyan kesimleri güçlü bir şekilde teşvik edeceğiz. • 14 Mayıs seçimleri sonrasında oluşacak yeni kabine içinde yine güçlü bir ekonomi ekibi görev üstlenecektir. • AK Partinin 20 yılı aşkın birikimini ve dinamizmini yansıtacak olan ekonomi ekibimiz etkin bir koordinasyon içinde görev icra edecektir. İSTİHDAM • 2022 yılı sonu itibarıyla 32 milyon civarında olan toplam istihdamı 6 milyon artışla 2028 yıl sonunda 38 milyona yükselteceğiz. İşsizlik oranının kademeli olarak gerilemesini sağlayacak, işsizlik oranını yüzde 7’nin altına indireceğiz. • İşgücü piyasasının yeşil ve mavi ekonomi, döngüsel ve dijital ekonomi ile iklim değişikliğine uyumunu hızlandıracak; ortaya çıkan beceri ihtiyaçlarını karşılayarak yeni istihdam olanakları sağlayacağız. • Kadınlar ve gençler başta olmak üzere özel politika gerektiren grupların işgücü piyasasına girişlerinin hızlandırılmasını ve kalıcılıklarının teşvik edilmesini destekleyerek, güvenceli esnek çalışma biçimlerinin hayatageçirilmesini sağlayacağız. • Kadınlarda istihdam oranını yüzde 35’in, işgücüne katılma oranını yüzde 40’ın üzerine çıkaracağız. • Genç girişimcileri yenilikçi buluş ve projelere yönlendiren hibe desteklerimizi artıracağız. • Kayıtdışılıkla mücadele mekanizmalarını güçlendirerek, 2028 yılında kayıtdışı istihdamın payını yüzde 20’nin altına indireceğiz. ÖDEMELER DENGESİ • 2022 yılı sonu itibarıyla 254,2 milyar dolar olan ihracatımızı 2028 yılında en az 400 milyar dolara yükselteceğiz. • Uzay ve havacılık, çip, elektronik, yapay zeka, biyoteknoloji, sentetik biyoloji, aşı, ilaç ve tıbbi cihaz sektörleri başta olmak üzere, kamu-özel sektör işbirliklerine hız kazandırarak, mega yatırım projelerini hayata geçireceğiz. • Topyekun kalkınma perspektifi çerçevesinde, KOBİ’lerimizi daha da güçlendirerek; fintek, siber güvenlik, e-ticaret ve oyun sektörleri başta olmak üzere değeri 1 milyar doların üzerinde yenilikçi Türk şirketleri çıkarmaya yönelik proje bazlı teşvik sistemimizi geliştireceğiz. • Küresel markaların ülkemizde üretim yapmalarını güçlü bir şekilde teşvik etmek üzere, doğrudan yabancı yatırımlara yönelik ülkemizi daha cazip kılacak bir strateji oluşturacağız. • Yeni dönemde, ülkemizi ziyaret eden turist sayısını 90 milyona, toplam geliri 100 milyar dolara çıkarmayı öngörüyoruz. • 2028 yılında 3 milyon sağlık turisti ve 10 milyar dolar sağlık hizmeti ihracatını hedefliyoruz. • E-ihracatımızın genel ihracatımız içindeki yüzde 1,5’lik payını 2030 yılında yüzde 10’a yaklaştıracağız. • STA (Serbest Ticaret Anlaşması) ve TTA (Tercihli Ticaret Anlaşması ) ağımızı genişletecek, AB ile Gümrük Birliği anlaşmasını güncelleyeceğiz. • Mal ve hizmet ihracatımız için yüksek potansiyel arz eden Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında 18 ülkeye yönelik olarak finans, standardizasyon, lojistik, tanıtım, diplomasi gibi birçok alanda faaliyetlerle ihracatımızıartıracağız. ENFLASYON • Bir taraftan büyüme ve istihdam dostu politikaları sürdürürken, diğer yandan enflasyon ile mücadelemizi kararlı bir şekilde devam ettirecek, enflasyonu tek haneli rakamlara indireceğiz. • Finansal enstrümanları daha da geliştirerek TL cinsi tasarrufları artıracağız. • Para, maliye, gelirler ve finansal sektör politikalarında daha güçlü bir eşgüdüm sağlayacağız. • Tarımsal üretim, verimlilik ve lojistik planlamasını daha da güçlendirip, gıda arz güvenliğini sağlayacak, gıda fiyatlarındaki oynaklığın önüne geçeceğiz. • Enerjide dışa bağımlılığı azaltıcı politikalarımıza paralel bir şekilde vatandaşlarımıza yansıyan enerji maliyetlerinde düşüş sağlayıcı bir yaklaşım sergileyeceğiz. • Enflasyonun dar gelirli vatandaşlarımız üzerindeki olumsuz etkisini giderecek politikalara hız kazandıracağız. • Gelir düzeyi düşük vatandaşlarımızın harcama kompozisyonu içinde önemli bir yer tutan kira harcamalarını düşürmeye dönük olarak sosyal konut projelerine kararlılıkla devam edeceğiz. • Yönetilen-yönlendirilen fiyatların hedef enflasyona göre belirlenmesiyle enflasyonda atalet azaltılacaktır. • Piyasalarda rekabeti bozucu yapı ve davranışlar daha yakından takip edilerek uluslararası rekabet hukuku standartları çerçevesinde etkin tedbirler alınacaktır. BANKACILIK VE FİNANSAL HİZMETLER • Bankacılık dışı finansal unsurları çeşitlendirerek finans sektöründe bankacılığın payını uluslararası normlara yakın seviyelere getireceğiz. Diğer yandan, iyi projesi olup finansal imkana sahip olmayan kesimleri destekleyici finansal mekanizmaları geliştireceğiz. • Sermaye piyasalarında; araç çeşitliliğine, tabana yayılmaya, mevzuat alt yapısını güçlendirmeye, likidite imkânlarını genişletmeye ve girişim sermayesinin etkinliğinin artırılmasına önem verip, bu piyasaların cazibesini artıracağız. • Dünyada giderek büyüyen “helal ekonomi” pazarından daha fazla pay almak ve söz sahibi olmak, vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına cevap verebilmek için katılım finans sektörünü güçlendireceğiz. • Finans alanında beşeri sermayeyi güçlendirmeye, finansal okuryazarlığı artırmaya ve finansal tüketicinin bilinçlendirilmesine yönelik düzenlemeleri hayata geçireceğiz. • İstanbul’u küresel finansın ve uluslararası ticaretin önde gelen bir merkezi haline getirmek amacıyla devam etmekte olan İstanbul Finans Merkezi (İFM) projesi ile nitelikli ve çok boyutlu bir finansal hizmetler ekosistemi oluşturmayı hedefliyoruz. • Bankacılıktaki risk merkezi benzeri bir yapıyla, yatırımcıların risklerinin bütüncül bir şekilde takip edilmesi ve sektör paydaşlarıyla paylaşılabilmesini teminen Yatırımcı Risk Takip Sistemini hayata geçireceğiz. KAMU MALİYESİ • Mali disiplini, ekonomimize güveni artıran bir çıpa olarak kararlılıkla korumaya ve güçlendirmeye devam edeceğiz. • Sürdürülebilir kamu maliyesiyle, kaynak tahsisi ve kullanımını etkinleştirirken artırılan gelirleri ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına güç verecek alanlarda kullanacak, artan refahın adil bir şekilde paylaşılmasını sağlayacağız. • Harcamaları etkinleştirecek, ekonomimizin daha rekabetçi, kaynakları daha adil ve etkin dağıtacak bir yapıya dönüşümünü sağlayacak şekilde teşvik ve destekleri sadeleştirerek yeniden yapılandıracağız. • Vergi tabanının genişletilmesi, indirim, istisna ve muafiyetlerin gözden geçirilerek vergi sisteminin sadeleştirilmesi, ekonomide kayıtdışılığın azaltılması ve gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecektir. TİCARET HİZMETLERİ • Gümrük ve ticaret işlemlerini dijitalleşme ve yeşil dönüşüm odağında daha hızlı ve daha kolay yapılır hale getirmeye devam edeceğiz. • Gümrük kapıları ve gümrükleri modernize ederek yenilemeyi sürdüreceğiz. • Modern teknolojiler ve organizasyonlar kanalıyla tüketici haklarını güçlendirmeye devam edeceğiz. • Çocuklar ve yaşlılar öncelikli olmak üzere hassas tüketici gruplarına özel önlemler getireceğiz. • Tüm piyasalarda rekabet ihlallerinin tespitinde ve soruşturma süreçlerinin yürütülmesinde etkinliği artıracağız • İhracatta Blokzincir Kullanımı ile ihracat işlemlerinde tüm gümrük ve lojistik süreçlerinin blokzincir altyapısı ile daha hızlı, kolay, etkin ve izlenir hale getireceğiz. • e-KİP (Elektronik Kolay İhracat Platformu) Platformunu hayata geçireceğiz. Yapay zekâ uygulamaları dahil gelişmiş teknoloji altyapısıyla hedef pazar belirleme noktasında e-ihracata yönelik çevrimiçi dijital danışmanlık verilmesini sağlayacağız. • MİLTAR Projemizin devamında seri üretimine geçilen yerli ve milli araç ve konteyner tarama sistemlerini gümrük idareleri başta olmak üzere diğer kurumlara yaygınlaştıracağız. • Piyasa gözetimi ve denetimi ile ürün güvenliği mevzuatını, yeşil dönüşüm, döngüsel ekonomi ve yapay zeka üçgeninde güncel hale getireceğiz. Piyasa gözetimi ve denetimi konusunda yetkili kurumların etkin bir koordinasyon içinde görev yapmalarını sağlayıcı tedbirleri hayata geçireceğiz GİRİŞİMCİLİK VE KOBİ • KOBİ’lerin kurumsallaşmasına ve kapasitelerinin geliştirilmesine yönelik yeni destek programları oluşturulacak ve diğer firmalarla ortaklıklar kurularak büyümeleri teşvik edilecektir. • KOBİ’lerin finansmana erişimi daha da kolaylaştırılacaktır. • Kitle fonlaması başta olmak üzere, işletmelerin yenilikçi finansman imkanlarından daha fazla yararlanmalarını sağlayacağız. • Dijital dönüşümün imkânlarından yararlanarak KOBİ’lerin yerli tedarik zincirini güçlendirecek büyük ölçekli firmalar etrafında kümelenmelerini teşvik edeceğiz. • Yeşil dönüşümü KOBİ’lere yaygınlaştıracak yenilikçi programları hayata geçireceğiz. • Doğrudan ve dolaylı ihracat yapan KOBİ sayısını artıracak, kesintili ihracat yapan KOBİ’lerin ihracatında süreklilik sağlayacağız. Genç ve kadın girişimciliğine yönelik desteklerimizi artırarak sürdüreceğiz. • Esnaf ve sanatkârlarımızın kümelenmelerini ve kooperatifleşmelerini kolaylaştıracak adımları desteklemeye devam edeceğiz. • Hazine destekli kullandırılan kredilerde imalat sektörüne, ihracata, markalaşmaya, e-ticarete, yönelen esnaf ve sanatkârlara ilave faiz desteği sağlayarak bu desteklerin etkinliğini artıracağız. • Esnaf ve sanatkârlar için, tüketimin yenilenebilir enerjiden sağlanması konusunda yatırım teşvik modelleri geliştireceğiz. • Esnaf ve sanatkârlara ihracat süreçleri, girişimcilik, Ar-Ge ve yenilikçilik ile devlet yardımları hakkında eğitim, danışmanlık ve bilgi desteği sağlamak üzere 81 ilde konu ile ilgili eğitimler düzenlenmesini sağlayacağız. • Esnafımızın e-ticaret ve e-ihracat pazarlarına erişimlerini kolaylaştıracak programları hayata geçireceğiz. ENERJİ VE MADENCİLİK • Enerji alanında dışa bağımlılığı azaltarak cari açık sorununa kalıcı çözüm üretme politikalarına güçlü bir destek vereceğiz. • Türkiye Yüzyılında yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızı en üst düzeyde değerlendiren, yeşil dönüşümü enerji ve madencilik sektörünün merkezine koyan, enerji verimliliğini ve enerjinin depolanmasına dair imkânları artırmayı hedefleyen, nükleer teknolojiyi elektrik üretiminde kullanarak kaynak çeşitliliğine katkı sağlayan, çevresel etkileri en aza indiren politikalarımızı geliştirmeyi sürdüreceğiz. • Dünyada 12’nci sıradaki elektrik kurulu gücünde ilk 10 ülke arasına gireceğiz. • Elektrik kurulu gücümüzü 2028 yılında 135 GW’ın üzerine çıkaracağız. • 2021 yılı itibarıyla yüzde 71 olan birincil enerjide dışa bağımlılık oranımızı, 2028 yılında yüzde 56’ya, 2053 yılında ise yüzde 13 seviyesine indireceğiz. • Hidrojen teknolojilerinde ve ekonomisinde öncü bir ülke olacağız. Elektrolizör kapasitemizi 2028 yılında 1,5 GW’a, 2035’te 5 GW’a, 2053 yılında 70 GW seviyesine ulaştıracağız. • 2022 yılında kurulu güç içinde yüzde 54,3 olan yenilenebilir enerji kaynaklarımızın payını 2028 yılına kadar yüzde 60’ın üzerine çıkaracağız. • 2053 yılına kadar elektrik ve ısı üretiminde 2017 yılına göre %71 emisyon azaltımı sağlayacağız. • Güneş enerjisinde kurulu gücü 27 GW’a, rüzgâr enerjisinde 16 GW’a ulaştıracağız. • 2022 yılında elektrik üretiminde yüzde 42,2 olan yenilenebilir enerji kaynaklarının payını 2028 yılında yüzde 50 seviyelerine çıkaracağız. • Akkuyu Nükleer Güç Santralinin tam kapasiteyle devreye alınmasını sağlayacak, ilave nükleer santraller kurulmasına yönelik çalışmalara devam edeceğiz. • Tüm ilçelerimize doğal gazı ulaştıracağız. • Karadeniz doğal gazını vatandaşımıza ulaştıracağız. Mevcut 710 milyar m3’lük rezerve ilave yeni keşiflerle ülkemizin geleceğini, yüzyılın enerjisi ile daha da aydınlatacağız. Aynı zamanda, Karadeniz doğalgazından yerli üregübresini de üretmeye başlayacak, gübrede dışa bağımlılığı azaltacağız. • Sağlam bir altyapı ile kaynak ülkelerden gelecek doğal gazın hem fiziki teslimatının yapılacağı hem de finansal enstrümanlar aracılığıyla ticarete konu edileceği, rekabetçi bir enerji ticaret merkezi tesis edeceğiz. • Ülkemizin ihtiyacı olan madenlerin yurtdışında aranması ve işletilmesi faaliyetlerini sürdüreceğiz. • 20 yıl önce hemen hemen hiç üretmediğimiz ve potansiyelini yıllık 40 ton seviyelerine çıkarttığımız altın üretimimizi önümüzdeki dönemde 2 katına çıkartacağız. • Ülkemiz ferrobor ihtiyacını karşılayacak yıllık 800 ton kapasiteli tesisi Balıkesir/Bandırma’da 2023 yılı içinde tamamlayacağız. • Maden arama ve işletme süreçlerinin daha cazip hale getirilmesi yönünde yeni adımlar atacağız. • Yerli kömürün değerlendirilmesi için temiz kömür teknolojilerinin uygulanması çalışmalarına hız vereceğiz. • Maden atıklarını değerlendirerek ekonomiye kazandıracağız. • Elektrikli araçların kullanımı ve elektrik depolama ihtiyacı ile küresel ölçekte önem kazanan lityum iyon pillerin temel hammaddesi lityum karbonatın ülkemizde üretimini sağlayacak; Eskişehir/Kırka’da 600 ton/ yıl, Balıkesir/Bandırma’da ise 100 ton/yıl olmak üzere toplam 700 ton/yıl kapasiteli Lityum Karbonat Üretim Tesislerini milletimizin hizmetine sunacak, bu alandaki ithalatı yaklaşık yüzde 50 oranında yerli üretim ile karşılayacağız. • Eskişehir/Beylikova’da keşfedilen ve havacılık, savunma, uzay sanayi, biyomedikal gibi alanlarda kullanılacak 694 milyon ton nadir toprak elementinin ekonomiye kazandırılmasını teminen yıllık 1.200 ton cevher işleyecek pilot üretim tesisi kuracağız. MİLLİ SAVUNMA SANAYİİ • Tüm insanlığa hizmet edecek şekilde, caydırıcı güç statümüzü koruyarak huzur ve barış ortamını güçlendirmek ve sürdürülebilir refah artışı sağlamak üzere savunma sanayii teknolojisindeki atılımlarımızı sürdüreceğiz. • Yerli ve millî savunma sanayimiz ile yenilikçi ve çığır açan teknolojilere yatırım yapmaya devam edecek ve yerlileşme oranını daha da artıracağız. 2028 yılında savunma sanayiinde ihracatımızı en az 15 milyar dolara yükseltmeyi hedefliyoruz. • Kızılelma ufkuyla, tam bağımsız savunma sanayi hedefimizi yerine getirecek, savunma sanayiinde öncü ülkeler arasında olacağız. • Milli muharip uçak, dikey iniş/kalkış yapabilen SİHA’lar ve muharip insansız uçaklar ile insansız kara ve deniz araçları, uydu sistemleri, elektronik harp, siber güvenlik, uzun menzilli hava savunma ve füze sistemleri, nanoteknoloji, bioteknoloji, lazer, kuantum teknolojileri ve yapay zekâ destekli otonom sistemler gibi yenilikçi ve çığır açan teknolojilere yatırım yaparak savunma sanayiimize yeni kabiliyetler kazandıracağız. • İnsansız Hava Aracı teknolojileri alanında ortaya koyduğumuz başarıları özellikle insansız otonom sistemler, yapay zekâ uygulamaları, akıllı silah sistemleri konularında ülkemizi dünyada en ileri noktaya taşıyacak stratejilerle destekleyeceğiz. • Tasarım, üretim, bakım, onarım ve modernizasyonda yerli ve sürdürülebilir ileri teknoloji merkezi olacağız. • Savunma sanayiinde yerlileşme ve millileşme arttıkça firmalarımızın sivil endüstrilerde kullanacağı teknolojik kabiliyetler de gelişmektedir. Bu süreci daha sistemli bir şekilde ele alacak ve sivil alanlara teknoloji transferini hızlandırıcı platformları ve mekanizmaları geliştireceğiz. ULAŞTIRMA • 2053 net sıfır emisyon hedefimiz doğrultusunda, emisyon yoğun sektörlerden biri olan ulaştırma sektöründe yatırımlarımızı yeni teknolojileri en üst düzeyde kullanarak ve yeşil dönüşüme uyumu dikkate alarak gözden geçirecek, akıllı ve sürdürülebilir ulaşım uygulamalarını geliştireceğiz. • Bölünmüş yol ve otoyollar ile daha güvenli, konforlu ve hızlı bir karayolu ağı için 32,5 milyar dolar yeni yatırım ile 2053 yılına kadar otoyol ağımızı 3.633 km’den 9.160 km’ye, bölünmüş yol ağımızı da 28.986 km’den38.942 km’ye çıkaracağız. • Vizyon projemiz TOGG’un da devreye girmesiyle, karayolu taşımacılığında düşük emisyonlu araçlar ve alternatif yakıtlı (elektrik, e-fuel vs) araçlara geçişi, paylaşımlı ve otonom araçlara geçişi sağlayacağız. • Artan ticari ve sanayi faaliyetleri ile karayolu yük taşımacılığında taşınan yük miktarı artarken, tüm taşıma modları içerisindeki karayolu ile taşınan yük oranını yüzde 72’den özellikle demiryolu taşımacılığının kapasite ve etkinliğini artırmak kaydıyla yüzde 57’lere düşüreceğiz. • Havalimanı sayımızı 61’e çıkaracak, yapımı devam eden Çukurova Bölgesel Havalimanını en yakın sürede tamamlayacak, yapımına başlanan Bayburt Gümüşhane Havalimanını ve Yozgat Havalimanını 2023 yılıiçerisinde hizmete açacağız. • 13.332 km olan demiryolu ağımıza ilaveten 2028 yılına kadar 8.212 km hızlı tren, yüksek hızlı tren ve çok yüksek hızlı tren yatırımları ve 754 km konvansiyonel demiryolu ağ yatırımı yapacağız. 2053 yılına kadar toplam demiryolu ağımızı 28.587 km’ye çıkaracağız. • Yapım çalışmalarında sona yaklaştığımız Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren Hattı projesi ile Kırıkkale, Yozgat ve Sivas illerimizi de yüksek hızlı tren konforuyla tanıştırıyoruz. Kırıkkale, Yozgat ve Sivas illerimizde yaşayan yaklaşık 1 milyon 400 bin vatandaşımız da yüksek hızlı trenle seyahat etme imkanına kavuşacak. • Ayrıca, saatte 400 km hıza çıkabilen İstanbul-Ankara Süper Hızlı Tren (J-Tren) açılışını 2028 yılına kadar yapacağız. • Yüksek Hızlı Tren ve Hızlı Tren bağlantısına sahip olan il sayımızı 2053 yılına kadar 8’den 52’ye yükselteceğiz. • Yıllık 38 milyon ton ile yüzde 4 olan demiryolu yük taşımacılığı payını 2028 yılına kadar 146 milyon tonla yüzde 11’in üzerine, 2053 yılına kadar 448 milyon ton ile yüzde 22’ye çıkaracağız. • Yıllık 19 milyon yolcu ile yüzde 1 olan demiryolu yolcu taşımacılığı payını 2028 yılına kadar 97,9 milyon yolcuyla yüzde 4,15’e, 2053’e kadar 269,8 milyon yolcuyla yüzde 6,20’ye çıkaracağız. • 2053 yılına kadar 13 adet yeni konvansiyonel demiryolu projesi, 54 adet yeni Hızlı Tren, Yüksek Hızlı Tren ve Süper Hızlı Tren projesini devreye alacak, 63,5 Milyar Dolar yeni yatırım ile demiryollarımızı kalkındıracağız. • Ülkemizi Orta Koridorda lojistik üs haline getirme hedefiyle, lojistik merkez sayısını 13’ten 26’ya çıkaracağız. • Ülkemizin ana sanayi ve ticaret merkezleri, büyük limanlar ile önemli kara ülke sınırı geçiş noktalarını çok modlu ana ulaştırma koridorları ile birbirine bağlayacağız. • İstanbul Boğazında yaşanan gemi trafiğinin azaltılması ve ülkemizin jeopolitik konumundan kaynaklı gücünün daha artması ve İstanbul Boğazındaki seyir emniyetinin sağlanması amacıyla hayata geçireceğimiz Kanal İstanbul Projesinin bağlantı yollarına ve altyapı çalışmalarına hızla başlayacağız. • 2053’e kadar denizcilik sektöründe 21 Milyar Avro tutarında yeni yatırım yaparak 217 olan liman tesis sayısını 2053’e kadar 255’e, denizyolu ile taşınan yük miktarını 421 milyon tona (sıvı yük hariç) çıkaracağız. HABERLEŞME • İnternet altyapımızı dünya standartlarına uygun şekilde geliştirme çalışmalarımıza hızla devam edecek, 100 Mbit/saniye internet hizmetini her eve ulaştıracak, 5G teknolojisi ile yüzde 100 oranında nüfus kapsaması sağlayacak, 6G teknolojisine yönelik çalışmaları başlatacağız. Fiber genişbant abone yoğunluğunu uzun vadede tüm Türkiye’yi kapsayacak hale getireceğiz. • Planladığımız 67 milyar dolarlık haberleşme yatırımlarıyla, kısa vadede mobil genişbant abone yoğunluğunu yüzde 100’e çıkararak her eve yüksek hızlı internet hizmetini ulaştıracağız. • Fiber/optik alt yapımızı mümkün olan alanlarda ortak yatırımları ve maliyet etkinliğini teşvik ederek güçlendirmeye devam edeceğiz. • Genişleyen uydu filosu ve uluslararası iş birlikleri ile Türkiye’yi küresel ölçekte hizmet verebilen dünyanın en büyük 10 uydu operatöründen birine dönüştüreceğiz. • 2023 yılı içerisinde yerli ve milli uydumuz Turksat 6A’yı uzaya fırlatacağız. • Siber güvenlik ürünlerinin sertifikasyonuna ilişkin altyapı oluşturacak, ülkemizi millî güvenliğin bir parçası olan siber güvenlik alanında dünya genelinde bir marka hâline getireceğiz. GIDA, TARIM, HAVYANCILIK VE SU POLİTİKALARI • Kendi kaynak ve kabiliyetlerimizle stratejik ürünlerde arz güvenliğinin tesisi ve bu hedefe ulaşmak için üreticilerimizin güçlendirilmesi temel önceliğimizdir. Taban arazilerimizi stratejik ürünlere tahsis ederken, diğerürünleri eğimli ve marjinal tarım alanlarında yetiştireceğiz. • Stratejik ürünler başta olmak üzere belirli ürünlerde fark ödemesi uygulaması ile üretici gelirini garanti altına alacağız. • Halen hububatta mazot ve gübre gibi iki temel girdi için uyguladığımız desteklerin ekim öncesi ödenmesi uygulamasını diğer girdi ve ürünlere de teşmil edeceğiz. • Stratejik ürünlerin yeterliliğini izlemek üzere Arz Güvenliği Takip Sistemi kuracağız. • Ürün doğrulama, rekolte tahmini, yapay zeka, coğrafi bilgi sistemleri, algoritma gibi teknolojik gelişmeleri kullanacağız, Entegre İdare ve Kontrol Sistemi’ni hayata geçireceğiz. • Hububat, baklagiller ve yağlı tohumlar öncelikli olacak şekilde yurt içi yeterlilik oranını yüzde 100’ün üzerinde tutarak bitkisel üretim miktarını 128,6 milyon tondan 132 milyon tona çıkaracağız. • Önümüzdeki 5 yılda, 100 adet Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurarak, yıllık ilave 5 milyon ton sebze üretecek ve 200 bin kişiye yerinde istihdam sağlayacağız. • Herhangi bir sebeple üretim yapılamayan ve boş bırakılan tarım alanlarını üretime kazandıracağız. • Ata Tohum Projesi kapsamında, farklı türlerde 37 yerel çeşidi tescil ederek koruma altına aldık. Buna ilave olarak, önümüzdeki beş yılda 312 adet ata tohumunun tescili ve korunmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. • Suya göre tarım politikamız çerçevesinde stratejik ürünlerde kuraklığa dayanıklı çeşitlerde çiftçimize tohumluk temin edeceğiz. • Yerli ve milli tohumculuğu geliştirmek üzere İhtisas Tohum Üretim Bölgeleri oluşturacağız. • Islah edilen mera, yaylak ve kışlak alanını 30 milyon dekara ulaştıracağız. • Üretimde arz güvenliğini, sürdürülebilirliği ve öngörülebilirliği sağlamak amacıyla çiğ süt ve kırmızı et üreticisinin gelirini garanti altına alacak modeli hayata geçireceğiz. • Hayvancılıkta su kısıtı, mera varlığı ve yem olanaklarını dikkate alarak bütüncül yaklaşımla üretim bölgeleri oluşturacak, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkta verimliliği artıracağız. • Kamuya ait 15 şeker fabrikasında kuracağımız entegre tesisler ile yaş pancar küspesinden yıllık 250 bin ton pelet yem üreteceğiz. • Su ürünleri yetiştiriciliği üretim miktarını 515 bin tondan 950 bin tona, su ürünleri ihracatını 1,7 milyar dolardan 4,5 milyar dolara çıkaracağız. • Tarımsal desteklerde sadeleştirmeye giderek, kalite ve verimlilik odaklı bir destekleme modeli uygulayacağız. • Gençlere ve kadınlara ilave destekler vereceğiz. Ayrıca genç ve kadın çiftçilerin sosyal güvenlik primlerine destek olacağız. • IPARD III programıyla 11 milyar TL’si hibe olmak üzere 20 milyar TL’lik yeni yatırım ile 30 bin yeni istihdam sağlayacağız. Hâlihazırda 42 ilde uygulanan programı, 81 ilimize yaygınlaştıracağız. • Eğitim, sağlık, iletişim ve enerji altyapısıyla birlikte, bütüncül bir Kırsal Alan Modeli kapsamında deprem bölgesi öncelikli olmak üzere Akıllı Köyler kuracağız. • Arazi toplulaştırmada tescil edilen alan büyüklüğünü 68 milyon dekardan 100 milyon dekara, sulamaya açılan alanı 69,6 milyon dekardan 85 milyon dekara, taşkın koruma tesis sayısını 10 bin 413’ten 11 bin 600’e çıkaracağız. • Arz güvenliğini tesis etmek için sözleşmeli üretimi yaygınlaştıracağız. • Yerinde üretim yerinde tüketim anlayışıyla, Kent Tarımı uygulamalarını yaygınlaştıracağız. • Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarını iki katına çıkaracağız. • Hisselilik, mülkiyet ve parçalılık gibi sebeplerle destek alamayan üreticilerimizi kayıt altına alacak uygulamaları genişleteceğiz. • Üretici birliklerinin kurumsal kapasitesini geliştireceğiz. • Arz güvenliğini güçlendirmek için, aşıların yerli ve milli olarak üretilmesini sağlayacak ve hayvan yetiştiricilerine ücretsiz olarak sağlayacağız. • 2,4 milyon hektar alanlık korunan orman alanlarımızı 4,9 milyon hektara çıkaracağız. • Denizlere dökülen sularımızın su potansiyelinin yetersiz olduğu iç bölgelere aktarılmasını yaygınlaştıracağız. TURİZM • Sürdürülebilir turizm anlayışıyla ülkemizin dünya turizmindeki payını artıracak insan odaklı, güvenilir, yenilikçi ve çevreye duyarlı bir bakış açısıyla, geçmişten aldığımız güç ve sahip olduğumuz tecrübe ile turizmde lider bir Türkiye’nin inşası ve ihyası yönünde çalışmalarımızı sürdüreceğiz. • Önümüzdeki dönemde ülkemizi ziyaret eden turist sayısını 90 milyona, toplam geliri 100 milyar dolara çıkaracağız. • Türkiye Sürdürülebilir Turizm Programı ile dünyada sürdürülebilir turizm konusunda örnek alınacak bir ülke olacağız. Bu program ile sektörde faaliyet gösteren tüm kuruluşları aşamalı şekilde çevreye daha duyarlıhale getireceğiz. • Önümüzdeki dönemde Ücretsiz Halk Plajı Projesi kapsamında 5 yıldız kalitesinde ücretsiz halk plajı sayısını 35’e çıkaracağız. • Sağlık turizmi kapsamında gelen turist sayısını 1 milyon 250 bin kişiden 2028 yılına kadar 3 milyon kişiye çıkarmak suretiyle 10 milyar dolarlık sağlık hizmeti ihracatına ulaşmayı hedefliyoruz. • Turizm meslek liselerinin eğitim kapasitesini artırma projesi kapsamında okul sayısını 2028’e kadar en az 200’e çıkaracağız. • Turizm sektörü çalışanlarına verilen iş başı eğitim programına katılan sektör çalışanı sayısını 2028 yılı sonuna kadar 100 bin kişiye ulaştıracağız. ÇEVRE • Sektörlerin yeşil dönüşümünü gerçekleştirmek üzere finansman ve teşvik mekanizmalarını kuracağız. • Emisyon Ticaret Sistemini kuracak ve Yeşil Taksonomi mevzuatını hazırlayacağız. • Yutak alanların korunması, artırılması ve karbon kredilerinin hesaplanarak karbon nötre ulaşmada kullanıma hazır hale getirilmesini sağlayacağız.