Sistemin uygulama esasları, 2025/13 sayılı Genelge ile netleştirildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, havayolu taşımacılığına yönelik gümrük süreçlerinde kamu ve özel sektör paydaşları arasında etkin, güvenli ve kesintisiz elektronik bilgi alışverişinin sağlanmasının hedeflendiği belirtildi. Bu kapsamda süreçlerin uçtan uca dijital, veri temelli ve paydaş odaklı bir yapıya kavuşturulması amaçlanıyor.

Yeni sistemle birlikte Havayolu Beyan Formu ve ek belgeler gümrük idaresine elektronik ortamda iletilecek. Kağıtsız işlem altyapısı sayesinde manuel işlem yükünün azaltılması, veri güvenliğinin güçlendirilmesi ve veri temelli karar alma mekanizmalarının etkinleştirilmesi hedefleniyor. İdari açıdan ise risk analizi, izleme ve denetim kapasitesinin önemli ölçüde artırılması planlanıyor. Böylece taşıyıcılar ve ilgili tüm paydaşlar için öngörülebilir, hızlı ve kolay bir gümrük süreci tesis edilecek.

2 Mart 2026 tarihinde yürürlüğe girecek

Havayolu Gümrük Beyan Sisteminin hukuki altyapısını oluşturan Genelgenin, 2 Mart 2026 tarihinde yürürlüğe gireceği bildirildi. Halihazırda Esenboğa, Sabiha Gökçen, Antalya ve Adnan Menderes havalimanlarında pilot olarak uygulanan sistemin, Genelgenin yürürlüğe girmesiyle birlikte tüm uluslararası havalimanlarında yaygınlaştırılması öngörülüyor. Böylece havayolu taşımacılığına ilişkin gümrük beyan süreçlerinde ülke genelinde uygulama birliği sağlanacak.

Açıklamada ayrıca Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesinin ilerleyen aşamalarında, havayolu taşımacılığında kargo hareketlerine yönelik gümrük süreçlerinin de dijitalleştirileceği ifade edildi. Kamu ve özel sektör paydaşlarının tek bir entegre platformda buluşturulmasının hedeflendiği bu süreçle, dış ticaret lojistiğinde etkinlik, hız ve koordinasyonun artırılması amaçlanıyor. Söz konusu bütüncül yapının, Türkiye’nin ihracat odaklı büyüme hedeflerine güçlü katkı sağlaması bekleniyor.

Ticaret Bakanlığı, gümrük süreçlerinde dijital dönüşümü esas alan ve uluslararası ticaretin ihtiyaçlarına hızlı ve güvenli çözümler sunan uygulamaları hayata geçirmeye kararlılıkla devam edeceğini bildirdi. (İLKHA)