Mardin Zahireciler ve Hububatçılar Derneği Başkanı Mehmet Şerif Öter, yeni mahsul buğday ve arpa hasadıyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Girdi maliyetleri göz önüne alınarak buğday alım fiyatı en az 15-16 TL olması gerktiğini belirten Öter, yaşanan kuraklık, GAP Projesi ve iklim değişikliği ile ilgili de açıklamalarda bulunarak, yetkililere çağrıda bulundu.
Özellikle kuru tarım alanlarında yaşanan büyük kayıplara dikkat çeken Öter, bölgede bu yıl son 40 yılın en ciddi kuraklık döneminin yaşandığını söyledi. GAP Projesi’nin yarım kalmasını ve tarım politikalarının yetersizliğini eleştiren Öter, “Bu sadece çiftçinin değil, milli ekonominin kaybıdır” dedi.
“Mardin Ovası son 35-40 yılın en ciddi kuraklık dönemini yaşadı”
Mardin Ovası’nda bu yıl yaşanan kuraklığın son 40 yılın en ciddisi olduğunu belirten Öter, “Yeni mahsul buğday ve arpamızın hasadı yapıldı. Şu an kuru alanda hasat yapılıyor. Kızıltepe Ovası ağırlıklı olarak yüzde 80’e yakın suludur. Çiftçilerin kendi imkânlarıyla açmış olduğu artezyen kuyularından suluyorlar. Sulu alanların hasadı ise 15-20 gün sonra başlayacak. Şu anda kuru alanlarda büyük bir kayıp var. Bu da kuraklıktan dolayıdır. Bu sene Mardin Ovamız son 35-40 yılın en ciddi kuraklık dönemini yaşadı. Yağmurun yağdığı 3 dönemimiz olan sonbahar, kış ve ilkbahardır. Maalesef biz bu 3 dönemde de yağışları görmedik. Bu nedenle kuru alanlarda ciddi bir kayıp var. Her 10 tarladan ancak bir tanesi biçiliyor. O da çiftçinin attığı tohumdur. Diğer girdi maliyetlerini saymıyorum bile.” şeklinde ifade etti.
Geçen yıla göre ürün verimindeki dramatik düşüşü rakamlarla açıklayan Öter, “Arpa geçen sene aynı köyde dönüme 400 kilo vermişti. Aynı tarlada bu sene 32 kilo verdi. Buğday da geçen sene 500 kilo vermişti, bu sene 55-60 kilo. Onda dokuzu kayıptır. Bu kaybın sadece çiftçiyi değil, ülke ekonomisini de etkiledi. Bu sadece çiftçimizin kaybı değil, aynı zamanda milli ekonomimiz olan ve hepimizin sofrasına, cebine yansıyan bir kayıptır. Çünkü sonuçta buğday olsun, arpa olsun, tarımın bütün ürünleri, hububat ve bakliyat ürünleri bir şekilde soframıza geliyor. Arpa, mısır hayvanlar yiyor, hayvandan et, süt, yumurta geliyor. Bu da soframıza yansıyor. O düşük olunca dışarıdan ithal ediyoruz. Soframıza, cebimize yansıyor. Buğday derseniz, makarna, ekmektir. Ham madde temelinde bütün gıdamızın temeli ekmektir. Maalesef bu sene ciddi bir kuraklık var. Bu sadece kuru alanda.” ifadelerine yer verdi.
GAP Projesi’ne ve sulama yatırımlarının eksikliğine de değinen Öter, “GAP suyu, 51 yıl önce temeli atıldığında tamamlanmış olsaydı bu kuraklık yaşanmazdı. Mardin göletine su gelmiş olsaydı, yer altı suları yüksek olurdu ve çiftçi kendi imkânlarıyla sulardı. Bu tür büyük kaybımız da olmazdı. Bunun için ileride ithalat gibi bir sorunumuz da olmazdı. Ülkemizin her tarafında barajlar var ve bu barajların yapım süreci 2-5 yıl arasında değişiyor. Ancak Mardin’i kapsayan ve merkezi göleti olan GAP kapsamındaki sulama göletimiz 51 yıldır bitirilemedi. Biz bunu ihmal ve sahipsizlik olarak görüyoruz. Yetkililere çağrımız, bir an önce GAP projesinin bitirilmesidir. Bu milli serveti ilgilendiriyor. Bu kayıpların bir daha yaşanmaması için gerekli önlemleri almalıyız.” ifadelerini kullandı.
“Mardin, Türkiye’nin hububat ve bakliyat ihtiyacının yüzde 15-17’sini karşılayan bir ovadır”
Öter, elektrikle sulamanın çiftçiye olan maliyetine de değinerek, “Bugün çiftçi 400-500 metreden elektrikle su çekiyor ama elektrik fiyatları çok yüksek. Çiftçinin bunu ödeme imkânı yok. Bizim elektriğe ihtiyacımız yok, suya ihtiyacımız var. Suyumuz da var, Basra Körfezi’ne akıyor. Lütfen yetkililer bu ciddi konuyla ilgilensin. Bu sadece Mardin’i ilgilendirmiyor. Mardin, Türkiye’nin hububat ve bakliyat ihtiyacının yüzde 15-17’sini karşılayan bir ovadır. Bunu dikkate almalıdırlar. Çiftçilerimiz ve ziraat odaları, büyük kayba neden olan kuraklıkla ilgili bölgenin afet bölgesi ilan edilmesi konusunda girişimlerde bulunuyor. Çoğu çiftçimiz tarım sigortasını yaptırmayarak ihmalkarda bulunuyor. Afet bölgesi ilan edilmese bile kuraklık desteği verilmelidir. En azından tohuma, gübreye, mazota destek sağlanmalı. Aksi halde gelecek yıl çiftçi tarlasına küsebilir.” uyarısında bulundu.
“Girdi maliyetleri göz önüne alınarak buğday alım fiyatı en az 15-16 TL olmalı”
Toprak Mahsulleri Ofisi’ne de çağrıda bulunan Öter, “TMO geçen sene fiyat açıkladı ama bu fiyat çiftçilere olumsuz yansıdı. TMO’nun görevi piyasayı çiftçi lehine regüle etmektir. Serbest piyasanın altında fiyat vereceklerse açıklamasınlar daha iyi. Bu sene fiyatların düşük olacağını sanmıyorum. Mardin, Güneydoğu, Diyarbakır’da ciddi kuraklık var. İç Anadolu, Ege, Akdeniz’de de durum buysa kayıp büyük. Bunu gören tüccar yüksek fiyat verecek. Ülke genelinde bu yıl 19 milyon ton buğday bekleniyor. Ancak gidişat 15-16 milyon ton yönünde gösteriyor. Çiftçiyi kurtarak buğday alım fiyatı, girdi maliyetleri göz önüne alındığında en az 15-16 TL olmalıdır. Çiftçiye kimse fırsatçılık yapmasın. Çiftçi tarlasında çoluk çocuğuyla gece yarılarına kadar çalışıyor. Kimse bu emeği istismar etmesin.” dedi.
Son olarak tarım politikalarında köklü değişiklikler gerektiğini belirten Öter, “İklim değişikliği, son yıllarda ülkemizde, dünyada ve en çok da etkilenen bölgelerden bir tanesi de bizim bu coğrafyadır. Çiftçilerimiz de hem suyu temkinli kullanmalı hem de burada kuraklığa dayalı ürünlerin üretilmesi için de Tarım Bakanlığı bir an önce sahada olmalıdır. Nasıl ki her ailenin doktoru varsa, her çiftçinin de ziraat mühendisi olmalıdır. Her köyde bir mühendis ve bir tarım laboratuvarı olmalı. Çiftçi mühendisten habersiz üretim yapmamalı. Böylece bilinçsiz üretim önlenir, kuraklığa dayanıklı ürünler geliştirilebilir. Bugün dünyanın birçok yeri kurak ama bu koşullara uygun ürün üretiliyor. Bizde bu sistem oturmuş değil. Bu gidişle çiftçi daha ne kadar dayanacak?” ifadelerini kaydetti. (İLKHA)
