Geçen yılın düşük bilançosunu yeniden yükselten gayrimenkul sektöründe yüzler gülmeye başladı. Vatandaş, uzun vadeli ve düşük faizli kampanyalar ile devletin konut piyasasına yönelik olumlu yönde etki eden bazı düzenleme ve teşviklerini fırsata çevirerek gayrimenkul almaya başladı. Üstelik satın alınan gayrimenkullerde birikimlere de dokunulmadı. Parasını cebinde tutan birçok vatandaş alımı kredi ile gerçekleştirmeyi tercih etti.
Vatandaşın nakit yerine krediyi tercih ettiği rakamlara da yansıdı. Haziran’da ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,286.9 artarak, 101 bin 504 adete yükseldi ve ipotekli satışların payı da İlk defa yüzde 60’a yakınlaşarak yüzde 53.4 düzeyine çıktı. Aynı dönemde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme verilerine göre gerçek kişi mevduatları da 1 trilyon 782 milyar 950 milyon liradan 1 trilyon 837 milyar 588 milyon liraya ulaştı. Ancak 6 aylık verilerde ilk el ve ikinci el satış karşılaştırmasında Türkiye’nin 3 büyük şehrinde durum senetli ve nakit alım lehine gelişti. 3 büyük ilde vatandaş sıfır konutu nakit para ve senetle ikinci el konutu krediyle aldı.
81 İLDE ARTIŞ VAR
Türkiye genelinde yılın ilk 6 ayında ipotekli satışların arttığı gözleniyor. 81 ilin tamamında artış var. Bu yılın ocak-haziran verileri ile geçen yılın aynı dönemine ait verileri karşılaştırdığımızda en büyük artış yüzde 472 ile Bayburt’ta dikkat çekiyor. Bayburt’u yüzde 447 ile Muş, yüzde 434 ile Kırşehir, yüzde 422 ile Aksaray ve yüzde 400’lük artışla Konya takip ediyor. Üç büyük ilde ise en çok kredili alımın yapıldığı il yüzde 257’lik artışla Ankara. Ankara’yı yüzde 250’lik artışla İzmir, yüzde 241’lük artışla İstanbul takip ediyor. Altı aylık veri karşılaştırmasında listenin en son 5’inde ise Tunceli, Osmaniye, Zonguldak, Çankırı ve Ardahan yer alıyor. Bu illerdeki ipotekli gayrimenkul alım oranındaki artışlar da yüzde 100’ün üzerinde. Listenin en sonunda olan Ardahan’da artış yüzde 107 olarak hesaplandı. Yılın ilk 6 ayında bir önceki yılın aynı ayına göre Türkiye genelinde sadece 12 ilde diğer satış yönteminde artış gözlendi. Gayrimenkul alımını nakit para veya senetle almayı tercih eden illerin başında da Hakkari dikkat çekti.
SENETLE ALIM AZALDI
TÜİK verilerine göre bu yılın ilk 6 ayında yüzde 221 artan ipotekli konut satışlarına karşın diğer satış yöntemiyle satışlar ise yüzde 15 azaldı. Oysa 2017’de geliştirici firmaların başlatılan kampanyalarla alıcılara kendi finansman modelleriyle faizsiz uzun vadeli seçenekler sunması senetle yapılan satışların mayısta 9 puan artarak yüzde 56 gibi yüksek bir rakama gelmesini sağlamıştı. Senetli satışlar tarihi zirveyi ise yüzde 61’lik rakamla 2016’nın Kasım ayında yakalamıştı.
İLK EL VE İKİNCİ ELDE DURUM FARKLI
İlk el ve ikinci el satış karşılaştırmasında Türkiye’nin 3 büyük şehrinde durum senetli ve nakit alım lehine gelişmiş görünüyor. Ankara’da diğer satış yöntemiyle ilk el satışlardaki artış geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 79,4 artarken ikinci el alımlarında diğer satış yöntemiyle satış yüzde 18,3 artmış. Benzer tablo İstanbul ve İzmir için de geçerli. İstanbul’da nakit ve senetli satışlar sıfır konutlarda 2019’un il 6 ayına göre 2020’nin ilk 6 ayında yüzde 33, ikinci el satışları yüzde 20 artmış. İzmir’de ise bu oran ilk elde yüzde 35,3 ve ikinci elde yüzde 19,8 olarak hesaplandı. İpotekli konut alımında da 3 büyük ilde vatandaş müteahhitten konut alırken senetli alımı tercih edip ikinci el konutta kredi kullandı. Bu da karşılaştırmalı olarak yaptığımız yüzdesel hesaplamalarda net olarak ortaya çıktı.
KONUT TALEBİ SÜRECEK
Sektör temsilcileri konut talebinin artarak devam edeceğini belirtiyor. Buna en büyük gerekçe ise artan nüfus ve şehirleşme gösteriliyor. Sektör derneklerinin başkanları da ülke genelinde satışların bu yıl yeni bir rekora işaret ettiğini dile getiriyor. Özel bankaların da mevcut faizlerde konut kredisi vermeye başlamasının, satış rakamını yeni bir rekor seviyeye taşıyabileceğine dikkat çeken sektör temsilcileri artan satışların gayrimenkul sektörüne büyük bir moral verdiğini de dile getirdi. Müteahhitler bu atmosferin yeni projelerin daha büyük bir öz güvenle hayata geçmesini sağlayacağına da vurgu yaptı.
