Organize sanayi bölgeleri (OSB), sanayi üretiminin düzenli ve verimli bir şekilde gerçekleştirildiği, altyapı hizmetleriyle desteklenen endüstriyel alanlardır. Bu bölgeler, ekonomik kalkınmanın önemli merkezleri olmasına rağmen, birçok OSB’de acil müdahale hizmetleri (sağlık ocağı, itfaiye, acil kurtarma ekipleri vb.) yeterli düzeyde bulunmamaktadır. Bu eksikliğin birçok sebebi ve olumsuz etkisi bulunmaktadır.

OSB’lerde Acil Müdahale Hizmetlerinin Eksik Olmasının Nedenleri

Planlama Eksiklikleri: OSB’ler genellikle sanayi üretimini ve ekonomik gelişimi önceleyen planlamalarla kurulmaktadır. Ancak acil durum hizmetleri, genellikle öncelikli yatırımlar arasında yer almaz. Bu nedenle, birçok OSB’de acil sağlık merkezleri veya itfaiye istasyonları ya hiç yoktur ya da yetersizdir.

Finansman Problemleri: Acil müdahale hizmetlerinin kurulması ve işletilmesi yüksek maliyet gerektirmektedir. OSB yönetimleri, altyapı yatırımlarına ağırlık verirken, acil müdahale hizmetlerine yeterli bütçe ayırmayabilir. Devlet desteği veya özel sektör katkıları sağlanmadıkça bu tür hizmetlerin kurulması zorlaşmaktadır.

Yetki ve Sorumluluk Belirsizliği: OSB’lerin yönetimi genellikle özel teşebbüsler, belediyeler ve devlet kurumları arasında bölüşülmüş durumdadır. Acil durum hizmetlerinin sağlanmasında kimin sorumlu olduğu konusunda net bir çerçeve belirlenmediği için bu hizmetler genellikle ihmal edilmektedir.

Mevcut Alternatiflerin Varlığı: OSB’lerin yakınında bulunan şehirlerdeki sağlık merkezleri ve itfaiye birimleri, acil durumlara müdahalede yetkilidir. Ancak bu birimlerin uzak olması, müdahale sürelerini uzatarak riskleri artırmaktadır.

Acil Müdahale Hizmetlerinin Eksikliğinin Sonuçları

İş Kazalarında Artış ve Ciddi Sonuçlar: Sanayi bölgelerinde iş kazaları sıkça yaşanmaktadır. Özellikle kimyasal üretim yapan veya ağır sanayi alanında faaliyet gösteren işletmelerde, hızlı müdahale gerektiren kazalar meydana gelmektedir. Sağlık ocağı veya acil müdahale birimlerinin olmaması, çalışanların hayatını riske atmaktadır.

Yangın ve Patlama Riskleri: Sanayi bölgelerinde kullanılan yanıcı ve patlayıcı maddeler, ciddi yangın ve patlama riskleri oluşturur. Yakın bir itfaiye istasyonunun bulunmaması durumunda yangınlar kontrol altına alınamayabilir ve büyük çaplı felaketlere yol açabilir.

Çevresel Tehlikeler: OSB’lerde meydana gelen kimyasal sızıntılar veya tehlikeli madde dökülmeleri, çevreyi ve halk sağlığını tehdit edebilir. Bu tür olaylara hızlı müdahale edilmediğinde, hem çalışanlar hem de bölge halkı olumsuz etkilenebilir.

Çözüm Önerileri

OSB İçerisinde Acil Müdahale Merkezlerinin Kurulması: Her OSB’de en az bir sağlık ocağı ve acil durum müdahale birimi bulunmalıdır. Bu merkezler, iş kazalarına ve sağlık problemlerine anında müdahale edebilmelidir.

OSB’lerde İtfaiye İstasyonlarının Zorunlu Hale Getirilmesi: OSB yönetmeliklerinde, belirli bir büyüklüğe ulaşan sanayi bölgeleri için itfaiye istasyonu kurulmasının zorunlu hale getirilmesi, yangın ve patlama risklerini minimize edecektir.

Devlet Desteği ve Teşvikler: Devletin OSB’lerde acil müdahale hizmetlerinin kurulmasını teşvik etmesi ve finansal destek sağlaması gerekmektedir. Teşvik programları sayesinde OSB yönetimleri, bu hizmetleri daha kolay hayata geçirebilir.

Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları: OSB’de çalışan personelin acil durumlara hazırlıklı olması için düzenli yangın tatbikatları, ilk yardım eğitimleri ve kriz yönetimi eğitimleri verilmelidir. Acil durum bilinci artırıldığında, riskler daha etkili şekilde yönetilebilir.

Sonuç olarak

Organize sanayi bölgeleri, ülke ekonomisi için büyük önem taşıyan üretim merkezleridir. Ancak bu bölgelerde çalışan binlerce kişinin güvenliği ve sağlığı için acil müdahale hizmetlerinin eksiksiz şekilde sunulması gerekmektedir. Sağlık ocakları, itfaiye birimleri ve acil müdahale ekiplerinin OSB’lerde bulunmaması, büyük riskler doğurmaktadır. Bu nedenle, OSB yönetimleri, devlet kurumları ve özel sektör iş birliği ile acil durum hizmetlerinin eksiklikleri giderilmeli ve daha güvenli sanayi alanları oluşturulmalıdır.